Co wpływa na rozwój społeczeństwa? Co sprzyja zdobywaniu wiedzy, komunikowaniu się, przekazywaniu informacji? W dzisiejszym świecie tym narzędziem, które to wszystko umożliwia jest przede wszystkim internet i telekomunikacja. To, co dziś wydaje nam się czymś oczywistym, bo powszechnie z tego korzystamy, nie zawsze było tak samo dostępne dla wszystkich i w każdym miejscu na świecie.
To właśnie o roli komunikacji w rozwoju społeczeństw przypomina nam ustanowiony na 17 maja przez Zgromadzenie Ogólne ONZ Światowy Dzień Społeczeństwa Informacyjnego. Organizatorem obchodów tego święta w Polsce jest Polskie Towarzystwo Informatyczne. Tegoroczne hasło obchodów brzmi: technologie informacyjno-komunikacyjne dla celów zrównoważonego rozwoju w 2030 roku.
NASK podłączył Polskę do internetu
Od początku święto to było ściśle związane z rozwojem internetu i technologii informatycznych. Czyli tym wszystkim, czym zajmuje się Państwowy Instytut Badawczy NASK. Nasi eksperci od ponad dwudziestu pięciu lat działają na rzecz rozwijania technologii internet, zwiększania bezpieczeństwa w sieci, rozwoju badań naukowych w tym obszarze, ale również informowania, edukowania i cyfryzacji wielu obszarów życia Polaków.
Dane pokazują, że liczba osób korzystających w Polsce regularnie z internetu sukcesywnie wzrasta, choć nadal pozostaje nieco mniejsza niż europejska średnia.
W 2019 r. ponad cztery piąte (85%) wszystkich mieszkańców UE-28 w wieku od 16 do 74 lat korzystało regularnie (co najmniej raz w tygodniu) z Internetu, podczas gdy w Polsce ten odsetek wyniósł 78%. W latach 2013-2019 systematycznie wzrastał odsetek regularnych użytkowników Internetu. W 2019 r. w porównaniu z 2013 r. wśród ogółu mieszkańców UE-28 w wieku 16-74 lata odnotowano wzrost o 13 p. proc. W Polsce ta zmiana była jeszcze większa – wyniosła 18 p. proc.
Udział osób regularnie korzystających z Internetu różni się w zależności od wieku. W Polsce w 2019 r. największy odsetek regularnych użytkowników Internetu był wśród osób w wieku 16-24 lata (99%), a najmniejszy – w grupie osób 65-74 lata (33%). W porównaniu z sytuacją występującą w UE-28, zauważyć można, że w trzech najstarszych grupach wiekowych odsetek regularnych użytkowników Internetu w państwach członkowskich UE jest znacznie wyższy niż w Polsce. Największe dysproporcje występują wśród osób w wieku 65-74 lata (różnica wynosi 24 p. proc.).
Bezpieczeństwo w sieci
Wraz ze wzrostem powszechności sieci, wzrostem liczby jej użytkowników, zaczęło wzrastać również zagrożenie w sieci związane ze złośliwym oprogramowaniem, atakami hakerskimi czy phishingowymi. Wykrywaniem zagrożeń w sieci oraz przeciwdziałaniem im, zajmuje się zespół CERT Polska działający w strukturach NASK.
W ostatnich miesiącach, które w związku z wybuchem epidemii zatrzymały większość społeczeństwa w domu, zespół CERT odnotował szczególnie dużo incydentów w sieci. Nasi eksperci podjęli też wiele inicjatyw i działań na rzecz podnoszenia bezpieczeństwa internautów. Jedną z takich inicjatyw było stworzenie listy stron niebezpiecznych, które można zgłaszać do NASK. Zespół CERT Polska na bieżąco reaguje na incydenty w sieci i warto podkreślić, iż od 23 marca do 10 maja zgłoszono na stronie cert.pl 1393 niebezpieczne strony, które eksperci z CERT Polska poddali weryfikacji.
Coraz więcej domen .pl
NASK prowadzi rejestr domeny .pl. To powód do dumy, ale też poczucie obowiązku i odpowiedzialności. Tym bardziej, że liczba abonentów domen w rejestrze liczy już ponad milion, a liczba domen .pl to dwa i pół miliona. Niezwykle ważne jest dbanie bezpieczeństwo oraz jakość obsługi. Z Raportu Q4 Rynek nazw domeny .pl dowiadujemy się: „W ostatnim kwartale 2019 Rejestr domeny .pl odnotował rekordową liczbę domen zabezpieczonych protokołem DNSSEC. Pod koniec kwartału było ich 524 343, to prawie 60 tysięcy więcej niż w poprzednim. W omawianym okresie w Rejestrze domeny .pl znajdowało się 2 513 491 domen aktywnych w DNS, o 1,6% mniej niż w poprzednim kwartale. Zarejestrowano 188 939 domen, o 18 tys. więcej niż w poprzednim kwartale. Średnia dzienna liczba rejestracji wyniosła 2 054 domeny. Na koniec grudnia 2019 roku w Rejestrze domeny .pl figurowało 1 072 587 unikalnych wpisów dotyczących abonentów”.
OSE – projekt cywilizacyjny
Zanim ruszył projekt Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej, jedynie 10% szkół w Polsce miało dostęp do internetu, który umożliwiał wykorzystanie go do procesów dydaktycznych. Obecnie (prezentujemy dane z maja 2020 roku) do bezpłatnego, bezpiecznego, szerokopasmowego internetu podłączonych jest ponad 8750 szkół , w których działają już wszystkie usługi, a nauczyciele, uczniowie i rodzice mogą z nich korzystać. Dodatkowo ponad 4060 szkół ma przygotowaną już pełną instalację i czeka tylko na uruchomienie usług przez operatorów telekomunikacyjnych. Umowy z NASK na instalację usług OSE podpisało już blisko 15 tysięcy szkół.
Wokół tego projektu jest też szereg innych, wspierających inicjatyw, takich jak OSEHero czy konkursy takie jak OSEWyzwanie, które służą podnoszeniu poziomu kompetencji cyfrowych oraz wiedzy o bezpieczeństwie sieci. Najważniejszym efektem tych działań jest szybki i bezpieczny internet w szkołach oraz wsparcie edukacyjno-informacyjne dla nauczycieli, uczniów i rodziców.