Każda tożsamość jest unikalna. Twoja należy tylko do Ciebie – również online. Dokumenty i dane osobowe to przecież coś, czego nie „pożyczamy”, wręcz przeciwnie – chronimy je przed niepowołanym dostępem. Warto o tym pamiętać, także podczas korzystania z internetu. Kradzież tożsamości to sytuacja, w której (cyber) przestępca pozyskuje informacje o Tobie i wykorzystuje je w niepożądany sposób. Przykłady? Wyłudzenie pożyczki, fałszywe transakcje bankowe, podszywanie się w
korespondencji – można je mnożyć. Można również się przed nimi chronić. Jak to zrobić?
Cyfrowy ślad – zostawiaj go ostrożnie
Wg danych zawartych w raporcie GUS „Społeczeństwo informacyjne w Polsce w 2020 roku”, ponad 90% gospodarstw domowych w Polsce ma dostęp do internetu, a z sieci korzysta regularnie (co najmniej raz w tygodniu) 81,4% osób w wieku 16-74 lata. Każda z nich, bez wyjątku, zostawia swój cyfrowy ślad – Ty też.
Za każdym razem, kiedy przeglądasz strony internetowe, robisz zakupy online, korzystasz z poczty elektronicznej, mediów społecznościowych, czy komunikatorów – zbierane są pewne informacje na Twój temat. Wykorzystuje się je na różne sposoby, np. do zapamiętywania Twoich preferencji, czy tworzenia anonimowych statystyk odwiedzanych serwisów.
– Poruszając się w cyberprzestrzeni nie da się uniknąć pozostawiania po sobie cyfrowych śladów. Warto jednak wiedzieć, gdzie i jakie swoje dane zostawiamy oraz jak to ograniczać. W ten sposób zminimalizujemy prawdopodobieństwo, że nasze dane osobowe, czy informacje o naszej aktywności staną się narzędziem w rękach cyberprzestępców – mówi Marek Zagórski, sekretarz stanu w KPRM i pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa.
Ogranicz ryzyko
Ochrona prywatności w sieci to coś, o czym musimy pamiętać codziennie, podczas każdej aktywności podejmowanej online. Oto kilka wskazówek, jak zwiększyć bezpieczeństwo swoich danych:
- Publikuj mniej. Pamiętaj, że treści udostępniane na forach, czy w mediach społecznościowych – również w grupach prywatnych – stają się publiczne.
- Ostrożnie dobieraj zdjęcia. Źródłem cyberataku może być np. widoczny w kadrze dokument, czy choćby fragment numeru karty kredytowej.
- Używaj unikalnych haseł. Do każdego z kont/kanałów loguj się za pomocą innych danych. Dodatkowo – ustaw uwierzytelnianie dwuskładnikowe.
- Czytaj politykę prywatności. Jeśli tworzysz jakiekolwiek konto internetowe, zwróć uwagę, jakie dane są zbierane przez serwis/portal, z którego korzystasz – podaj tylko te niezbędne. Masz wątpliwości? Zrezygnuj.
- Korzystaj z pewnych/wiarygodnych aplikacji. Zanim pobierzesz apkę – dokładnie ją sprawdź. Czy pochodzi od zaufanego wydawcy? Jakie ma wymagania dotyczące uprawnień (np. dostęp do lokalizacji, kontaktów)? Jeśli cokolwiek budzi Twoje obawy – wybierz inną aplikację.
- Zmień ustawienia przeglądarki. Wybierz opcję „prywatne” lub włącz tryb incognito. Dzięki temu ograniczysz zakres udostępnianych informacji, a także sposób używania i przechowywania plików cookies.
Stosowanie się do tych zasad skutecznie utrudni cyberprzestępcom dostęp do informacji na Twój temat. Mimo to – zwracaj uwagę na wszelkie niepokojące sygnały.
Włącz czujność
Jeśli już niestety staniesz się ofiarą kradzieży tożsamości, kluczowa jest szybka reakcja, która pozwoli zminimalizować straty. Co powinno wzbudzić Twoje obawy?
- Podejrzane transakcje. Sprawdzaj regularnie wyciągi z kont i kart bankowych. Upewnij się, że to Ty dokonałaś/-eś wszystkich odnotowanych tam operacji.
- Odrzucenie karty i/lub nieuzasadniona windykacja. Masz problem z płatnością, zdarzyło Ci się odebrać list lub telefon w sprawie długu, o którym nie masz pojęcia? Wyjaśnij to.
Ostrożności nigdy za wiele!
Nie wahaj się – reaguj
Twoja tożsamość została skradziona? Nie czekaj, zgłoś sprawę organom ścigania. Możesz to zrobić online.
Podejrzewasz, że ktoś złożył w Twoim imieniu wniosek o kredyt, albo o dowolne świadczenie? Poinformuj o tym bank lub odpowiednią instytucję.
Jeśli trafisz w internecie na stronę, która wyłudza dane osobowe lub informacje uwierzytelniające, również możesz i powinnaś/powinieneś zareagować. Zgłoś to za pomocą dostępnego internetowego formularza.
W ten sposób możesz ostrzec innych przed zagrożeniem.
– W walce z cyberprzestępczością, tak samo ważne jak zapobieganie jest odpowiednie reagowanie – dodaje minister Marek Zagórski.