W ostatnich latach podczas wyborów w Polsce odnotowano nasilone działania w cyberprzestrzeni ze strony nieprzyjaznych państw. Podobne próby ingerencji w wybory za pomocą narzędzi cyfrowych mają miejsce także w innych krajach. Polska zmaga się z cyberatakami i innymi działaniami hybrydowymi związanymi z Rosją i Białorusią. Ingerencja w wybory jest przestępstwem i podlega karze na podstawie art. 249 Kodeksu karnego oraz może prowadzić do nałożenia sankcji międzynarodowych.
Komunikat pełnomocnika rządu
– W ramach Krajowego Systemu Cyberbezpieczeństwa, przy udziale Ministerstwa Cyfryzacji, podejmowane są działania mające zapewnić cyberbezpieczeństwo zbliżających się wyborów prezydenckich[1]. Z uwagi na to, że szczególnie wrażliwym polem dla wrogich działań są: prywatna infrastruktura cyfrowa oraz media społecznościowe, niezwykle ważne są nie tylko działania instytucji publicznych, lecz także sektora prywatnego, platform społecznościowych i wszystkich przedstawicieli społeczeństwa – powiedział wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski.
Zagrożenie cyberatakami i działania ochronne
Jednym z zagrożeń są cyberataki polegające na łamaniu zabezpieczeń, czasem poprzez manipulację ludzi (socjotechnikę). Takie ataki mogą zakłócać systemy cyfrowe związane z wyborami lub inne ważne systemy publiczne i prywatne. Ich celem jest wywołanie chaosu. Polskie instytucje podejmują działania, aby skutecznie zapobiegać takim atakom.
Celem cyberataków może stać się także infrastruktura cyfrowa, która nie jest powiązana z procesami wyborczymi, jak np. kioski informacyjne w centrach handlowych. Dlatego kluczowe jest, aby administratorzy systemów stosowali zasady bezpieczeństwa, w szczególności w zakresie aktualizacji oprogramowania oraz dwuskładnikowego uwierzytelnienia. Ważne jest także upowszechnianie zasad higieny cyfrowej wśród wszystkich użytkowników, aby minimalizować ryzyka związane z socjotechniką.
Kolejnym zagrożeniem związanym z wyborami są działania, które mają wpływać na ludzi, takie jak szerzenie fałszywych informacji. Ich celem jest dzielenie społeczeństwa, podważanie wiary w demokrację oraz budzenie wątpliwości co do uczciwości wyborów i ich wyników. Ważne jest, aby platformy internetowe skutecznie zapobiegały takim manipulacjom, usuwały fałszywe treści i współpracowały z odpowiednimi instytucjami.
Ostrożność w mediach społecznościowych i weryfikacja informacji
W mediach społecznościowych warto zachować ostrożność przy udostępnianiu treści, które mogą być częścią wrogich działań lub kampanii dezinformacyjnych wspieranych przez obce państwa. Państwo ma za zadanie aktywnie działać na rzecz zwalczania nielegalnych treści w internecie, natomiast ważne jest aby również obywatele weryfikowali informacje w rzetelnych źródłach.
[1] Instytucją wiodącą w zakresie zapewniania cyberbezpieczeństwa wyborów jest Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW), zgodnie z jej ustawowymi kompetencjami określonymi w ustawie o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu oraz ustawie o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (zadania zespołu CSIRT GOV prowadzonego przez ABW).