Ośrodek badawczo-rozwojowy w obszarze sztucznej inteligencji IDEAS NCBR oraz Straż Ochrony Kolei (SOK) podpisały umowę dotyczącą współpracy. Umożliwi ona realizację pilotażowego programu AI Shield. System korzystający ze sztucznej inteligencji pomoże m.in. w wytyczaniu optymalnych ścieżek patroli SOK. Rozwiązanie zwiększy bezpieczeństwo pasażerów, ma także szansę zmniejszyć opóźnienia pociągów.
Straż Ochrony Kolei liczy ponad 3 tys. funkcjonariuszy, którzy sprawują pieczę nad około 19 tys. km linii kolejowej. Tylko w 2022 roku odnotowano niemal 7400 przestępstw i wykroczeń na obszarze kolejowym, wśród których jednym z najbardziej dokuczliwych były kradzieże sieci trakcyjnej. Przygotowywane przez naukowców z IDEAS NCBR rozwiązania mają przysłużyć się zwiększeniu skuteczności SOK podczas zwalczania zagrożeń.
– Podpisane porozumienie pozwoli na wypracowanie odpowiednich narzędzi do zapewnienia bezpieczeństwa szeroko rozumianej infrastruktury kolejowej, w tym do prewencji zdarzeń niepożądanych. Przyczyni się to do zwiększenia skuteczności wykrywania sprawców wykroczeń, dewastacji i innych działań wymierzonych w infrastrukturę kolejową, będącą pod nadzorem Straży Ochrony Kolei – mówi Komendant Główny SOK dr inż. Józef Hałyk.
AI Shield to oprogramowanie opracowane przez zespół badaczy z IDEAS NCBR, które działa w oparciu o algorytmy sztucznej inteligencji. Podstawą do wspólnych prac będą dane i analizy przygotowane i udostępnione przez Straż Ochrony Kolei. Celem naukowców z IDEAS NCBR jest optymalizacja wykorzystania zasobów SOK w ramach dostępnych już środków ochrony – w tym patroli zmotoryzowanych, pieszych i mieszanych. Oprócz wspierania działań prewencyjnych, system AI Shield ma przyczynić się do wzrostu wykrywalności sprawców wykroczeń i przestępstw na kolei.
– By zmaksymalizować możliwości ochrony obszaru kolejowego konieczne jest wdrożenie rozwiązań zbudowanych specjalnie na potrzeby SOK, opartych na AI i wykorzystujących najnowsze osiągnięcia naukowe z zakresu analizy dużych zbiorów danych – mówi Tomasz Michalak, lider zespołu badawczego “AI dla bezpieczeństwa”, który w IDEAS NCBR zajmuje się m.in. budowaniem wielopoziomowych systemów zarządzania ochroną infrastruktury krytycznej.
Sztuczna inteligencja podejmie lepsze decyzje niż człowiek?
Wykorzystanie AI nie ma na celu zastąpienia funkcjonariuszy, ale wsparcie ich w codziennej służbie.
W odróżnieniu od człowieka, algorytmy są w stanie szybko znaleźć optymalny sposób wykorzystania posiadanych zasobów ochrony w konkretnej sytuacji – nawet jeśli jest to skomplikowane z matematycznego punktu widzenia. Dobrym przykładem jest konieczność wyboru odpowiednich działań – przy ograniczonej liczbie funkcjonariuszy – w tak złożonym obszarze kolejowym, jak np. rejon aglomeracji warszawskiej.
Służby chroniące infrastrukturę krytyczną dysponują zawsze ograniczonymi zasobami, a decyzje podejmowane przez człowieka mogą być schematyczne i przewidywalne dla sprawców przestępstw. – Wbrew pozorom, ludzie nie radzą sobie dobrze z zadaniami, w których trzeba podejmować decyzje w sposób losowy – mówi Tomasz Michalak. Narzędzia AI nie są narażone na tego typu ograniczenia poznawcze. Sztuczna inteligencja potrafi przygotować nieprzewidywalne plany obronne, co utrudnia atakującym skuteczne działania.
Bezpieczniejsze pociągi to mniejsze opóźnienia
Dzięki optymalizacji tras patrolowych możliwe będą działania prewencyjne, które zminimalizują ryzyko kradzieży trakcji, bez konieczności zwiększania liczby patroli. To z kolei przełoży się na poprawę bezpieczeństwa i redukcję opóźnień.
– Głęboko wierzę, że połączone siły Straży Ochrony Kolei i IDEAS NCBR doprowadzą do osiągnięcia wyjątkowych rozwiązań, które pozytywnie wpłyną na bezpieczeństwo w transporcie kolejowym – dodaje Komendant Główny SOK.