Fałszywe oferty noclegów, nieistniejące obiekty, nieprawdziwe oferty wyjazdowe i fałszywe wiadomości – to przykłady oszustw, na jakie możemy się natknąć, planując wyjazd. W pułapkę można też wpaść podczas zakupów online – także tych związanych z urlopami i wakacjami – a przecież 75 proc. polskich internautów chętnie kupuje przez internet. Eksperci NASK radzą, jak się nie dać oszustom.
Na rynku jest wiele stron i aplikacji, które ułatwiają rezerwację noclegów – wystarczy założyć konto, wprowadzić swoje dane, wykupić interesującą ofertę i można zacząć pakowanie. Proste, prawda? Niestety czasem chwila nieuwagi, pośpiech czy obawa przed utratą wymarzonej oferty mogą sprawić, że stracimy sporo pieniędzy.
Bezpieczne rezerwacje. Na co zwrócić uwagę, gdy szukasz noclegu?
Oszuści wykorzystują popularność aplikacji i serwisów internetowych, które umożliwiają szybkie porównywanie i wybranie miejsc noclegowych. Oto, na co zwrócić uwagę, kiedy znajdziesz ofertę, która wydaje się interesująca:
- czy strona, na której jesteś, to oficjalna strona obiektu?
- czy dane kontaktowe zgadzają się z tymi, które możesz wyszukać na innych stronach oferujących noclegi?
- czy można skontaktować się z obiektem, np. dzwoniąc pod wskazany numer telefonu?
- czy miejsce, które chcesz zarezerwować ma dostępne różne formy płatności?
- czy rezerwację można zmienić lub odwołać?
Bezpieczne obiekty. O co powinien zadbać właściciel?
Prowadzenie obiektu to nie tylko przyjmowanie gości, ale też obsługa transakcji płatniczych, gromadzenie i przetwarzanie danych klientów. Prowadzący takie ośrodki muszą zadbać nie tylko o bezpieczeństwo fizyczne i komfort świadczonych usług, ale także o bezpieczeństwo cyfrowe swoich gości.
Poniżej sposoby na zwiększenie bezpieczeństwa obiektu:
- Budowanie świadomości cyberzagrożeń – zapewnij pracownikom regularne szkolenia;
- Bezpieczne stanowiska pracy – pamiętaj o silnych hasłach i uwierzytelnianiu wieloskładnikowym;
- Aktualizacje i bezpieczeństwo systemów;
- Polityka bezpieczeństwa obiektu – wyznacz osoby odpowiedzialne za cyberbezpieczeństwo i prywatność danych;
- Zgłaszanie incydentów – zgłaszaj incydenty związane z naruszeniem bezpieczeństwa internetowego do CERT Polska.
Bezpieczne zakupy. Nie kupuj kota w worku
Kiedy kupujesz przez internet, pamiętaj o kilku zasadach, a uchronisz się przed oszustwami związanymi nie tylko z wyłudzeniem pieniędzy, ale także danych. Zgodnie z zeszłorocznym raportem „E-commerce w Polsce” aż 75 proc. internautów robi zakupy w polskich sklepach internetowych, a 30 proc. także w zagranicznych. Jednocześnie według CERT Polska w 2023 roku liczba fałszywych sklepów wzrosła o ponad 200 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim.
– Świadomość i wiedza na temat zagrożeń związanych z płatnościami internetowymi może nas uchronić przed utratą nie tylko pieniędzy, ale również danych. Na rynku jest wiele rozwiązań, które chronią użytkowników platform płatniczych, jednak nie możemy opierać się tylko na nich. Zdrowy rozsądek, czujność i weryfikacja stron, na których dokonujemy transakcji finansowych, muszą nam towarzyszyć każdego dnia – przypomina Anna Kwaśnik, kierowniczka Zespołu Projektów Informacyjno-Popularyzatorskich w NASK.
Na co zatem zwracać uwagę, aby bezpiecznie kupować w internecie, a zwłaszcza na popularnych portalach aukcyjnych i sprzedażowych?
Konto sprzedającego. Im nowsze konto, tym większa czujność. Sprawdź opinie na temat sprzedającego oraz historię jego sprzedaży. Zwróć uwagę, w jaki sposób możesz się z nim skontaktować. Jeśli unika kontaktu telefonicznego, zachowaj ostrożność.
Opis przedmiotu, zdjęcia, cena – dokładnie przeczytaj opis sprzedawanego przedmiotu – jeśli zawiera błędy językowe, pisany jest łamaną polszczyzną – zachowaj czujność.
Forma płatności – uważaj na oferty, które są dostępne tylko za przedpłatą (tzn. nie ma możliwości płatności przy odbiorze). Zachowaj też czujność, gdy otrzymasz od sprzedającego link do wykonania płatności. Jeśli zdecydujesz się dokonać transakcji, zweryfikuj poprawność adresu strony. Jeśli cokolwiek budzi Twoje wątpliwości, zrezygnuj.
Wyjątkowa okazja – jeśli cena produktu jest wyjątkowo niska, zachowaj rozsądek. Sprawdź, czy zdjęcia produktu są prawdziwe, a nie „zapożyczone” z innych stron.
Kontakt ze sprzedającym – jeśli decydujesz się na kupowanie za pośrednictwem portali i serwisów sprzedażowych, kontaktuj się ze sprzedającym za ich pomocą. Dobrą praktyką jest też korzystanie z dedykowanych przez platformę sposobów płatności i wysyłki towaru.
Dane – pamiętaj, aby nigdy nie podawać swoich danych logowania do bankowości elektronicznej ani danych karty płatniczej. Realizując płatność, zawsze dokładnie czytaj powiadomienia z twojej aplikacji bankowej.
Bezpieczne płatności
Bezpieczeństwo płatności internetowych to nie tylko kwestia technologii i zabezpieczeń oferowanych przez usługodawców, ale także świadomości konsumentów. Przy wielu możliwościach płacenia online, zdrowy rozsądek, czujność i świadomość różnych zagrożeń mogą uchronić nas przed fałszywymi transakcjami.
- Zawsze korzystaj z zaufanych platform płatności.
- Zachowaj ostrożność podczas udostępniania danych osobowych i finansowych.
- Nie kupuj pod wpływem emocji i presji czasu.
- Używaj silnych haseł i zadbaj o bezpieczne logowanie.
- Uważnie czytaj powiadomienia z aplikacji swojego banku.
- Nie podawaj nikomu kodu PIN ani danych karty.
- Rozważ korzystanie z jednorazowych kart płatniczych i portfeli wirtualnych.
- Zadbaj o bezpieczeństwo urządzeń, z których wykonujesz płatności.
Sposobów na oszustwo jest wiele, a przestępcy bywają kreatywni. Podszywają się pod kupujących, sprzedających, pracowników platformy, hotelu, sklepu lub banku. Zdrowy rozsądek i weryfikacja informacji zawsze się przydadzą, gdy w internecie robimy zakupy, czy rezerwujemy miejsce na wypoczynek.