Przypadający na ostatni piątek listopada Black Friday oraz następujący po nim w poniedziałek Cyber Monday to święta obniżek, wyprzedaży i zakupów, kojarzące się z chaosem i gigantycznymi kolejkami w sklepach. Od lat nieodłącznym elementem tych dni są zakupy online, które pozwalają korzystać z niższych cen bez wychodzenia z domu. Jednak stanowi to także idealną okazję dla cyberprzestępców, którzy chcą wykraść dane konsumentów. Dlatego warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę, by poufne informacje nie trafiły w ręce oszustów.
W każdym sezonie okołoświątecznym można zaobserwować wzrost aktywności przestępczej w internecie, począwszy od oszustw phishingowych, wysypu fałszywych witryn zakupowych i oprogramowania do wykradania numerów kart kredytowych, po złośliwe aplikacje umieszczane w sklepach internetowych. W Black Friday i Cyber Monday konsumenci często dokonują dużej liczby zakupów, więc przestępcy zakładają, że kilka fałszywych transakcji może zostać łatwo przeoczonych. Jednak nawet jedno złe kliknięcie może nie tylko pozbawić pieniędzy, ale przede wszystkim dać oszustom dostęp do wrażliwych danych.
Na co trzeba uważać?
Metody, którymi posługują się cyberprzestępcy stają się coraz bardziej wyrafinowane i trudne do wykrycia. Dlatego zawsze podczas zakupów online należy zachować wzmożoną ostrożność. Jak wskazują eksperci Fortinet, w okresie wyprzedażowym oszuści najchętniej posługują się następującymi metodami uzyskania dostępu do danych konsumentów:
- Publiczne sieci Wi-Fi – Robiąc zakupy w domu korzysta się z prywatnej i zazwyczaj zabezpieczonej sieci. Warto jednak zastanowić się dwa razy przed dokonaniem zakupów online przy użyciu publicznego połączenia Wi-Fi, np. w kawiarni czy w centrum handlowym. Dotyczy to zwłaszcza osób, które na miejscu w sklepach postępują według schematu ROPO (Research Offline, Purchase Online), czyli szukają ciekawego towaru w fizycznych sklepach, ale kupują go taniej w internecie. Oszuści mogą również stworzyć fałszywą sieć o autentycznie brzmiącej nazwie, np. „Nazwa kawiarni free Wi-Fi”, ale zapewniającą dostęp bez konieczności wpisywania hasła. Pozwala to oszustom zbierać dane urządzeń podłączanych do takiej sieci Wi-Fi przez nieświadomych użytkowników.
- Fałszywe sklepy internetowe – W okresie świątecznym pojawia się wiele fałszywych witryn zakupowych tworzonych przez cyberprzestępców i wyglądających jak prawdziwe strony. W tych sklepach oszuści oferują niemożliwe do przebicia oferty lub trudno dostępne przedmioty. Celem przestępców jest nakłonienie konsumentów do podania numeru karty kredytowej lub danych osobowych. W przypadku odwiedzania strony e-commerce po raz pierwszy, przed dokonaniem zakupu warto zweryfikować jej prawdziwość, np. poprzez sprawdzenie opinii w internecie, upewnienie się, że ma podany adres i numer telefonu. Należy unikać robienia zakupów w sklepach, które wymagają bezpośrednich płatności z banku, przelewów bankowych lub proszą o karty podarunkowe jako formę płatności.
- Oprogramowanie do wykradania numerów kart kredytowych – Oszuści stosują narzędzia wykradające dane kart kredytowych, nie tylko w bankomatach czy fizycznych sklepach detalicznych, ale również internetowych. W pierwszej kolejności atakujący muszą uzyskać dostęp do systemu punktu sprzedaży, takiego jak aplikacja koszyka na zakupy. Następnie infekują go złośliwym oprogramowaniem zaprojektowanym do zbierania danych kart kredytowych. Transakcja nadal przebiega, ale wszystkie informacje o karcie są przechwytywane i gromadzone przez oszustów. Aby uniknąć dostania się poufnych informacji w niepowołane ręce, większość dużych, renomowanych sprzedawców stosuje obecnie środki zapobiegawcze, takie jak firewall aplikacji internetowych.
- Ataki socjotechniczne – Oszuści bardzo chętnie sięgają po phishing i smishing w celu kradzieży danych. Wysyłanie potencjalnym ofiarom wiadomości mailowych i SMS mówiących o obniżkach lub wyjątkowych promocjach oraz zawierających link prowadzący do fałszywej strony internetowej, to prosty sposób na zyskanie dostępu do poufnych informacji. Nieświadomy zagrożenia użytkownik, zainteresowany ofertą, klika w link kierujący go na stronę do złudzenia przypominającą prawdziwy sklep, gdzie proszony jest o podanie danych karty kredytowej, które trafiają bezpośrednio w ręce oszustów. Najskuteczniejszym narzędziem w walce ze złośliwymi linkami jest bezpieczna brama e-mail z zaawansowanymi mechanizmami wykrywania potencjalnie niebezpiecznych wiadomości i reagowania na nie.
Dbanie o bezpieczeństwo danych nie może być tylko okazjonalne
Obecnie kradzież cyfrowych danych może mieć równie poważne skutki jak utrata fizycznego portfela. Należy więc podjąć działania, by utrudnić cyberprzestępcom uzyskanie dostępu do poufnych informacji. Jedną z podstawowych metod ochrony danych jest stosowanie silnych haseł. Logowanie się do wielu kont za pomocą tego samego hasła zwiększa ryzyko kradzieży dużej ilości informacji, zarówno osobowych, jak i finansowych. Jeśli cyberprzestępcy ukradną dane uwierzytelniające do jednej witryny, mogą ich użyć także do innych, w których były one stosowane.
Dlatego powinno się używać haseł, które zawierają kombinacje dużych i małych liter, a także cyfr i znaków specjalnych. Ponadto, regularne aktualizowanie danych logowania i monitorowanie konta bankowego pod kątem oznak nietypowej aktywności może uchronić konsumentów przed utratą najcenniejszych danych.
W sezonie wyprzedażowym popularne jest płacenie kartami podarunkowymi lub bonami. Warto zwrócić uwagę na to, czy sklep prosi o zapłatę taką metodą poprzez e-mail. W takich przypadkach przedmiot, który próbuje się kupić prawdopodobnie w ogóle nie istnieje. Z bonów upominkowych należy korzystać tylko u znanych i wiarygodnych sprzedawców. Zdaniem ekspertów Fortinet, najlepszym sposobem płacenia są karty kredytowe, ponieważ większość z ich dostawców oferuje pewien poziom ochrony przed oszustwami (funkcja chargeback).
Dużą rolę w zabezpieczaniu danych przed cyberatakami odgrywa edukacja. W sezonie wyprzedażowym i świątecznym, gdy zakupy online cieszą się szczególną popularnością, warto podjąć kroki podnoszące poziom bezpieczeństwa poufnych informacji, aby nie dać cyberprzestępcom ich wymarzonego prezentu – dostępu do danych.