Gdyby sztuczna inteligencja była Twoim współpracownikiem, to razem pilibyście kawę czy mijalibyście się na korytarzu bez słowa? Jak AI zmieni polski rynek pracy — mówi ekspert z NASK na prestiżowej konferencji unijnych ministrów organizowanej w ramach polskiej prezydencji w UE.
Nie ma wątpliwości, że generatywna sztuczna inteligencja ma potencjał do transformacji rynku pracy w Polsce, także pozytywnej, ale ten wpływ będzie zróżnicowany w zależności od branży i typu zawodu.
Problem zbadali eksperci z NASK i działającej przy ONZ Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO). Opracowali również autorską metodę budowy indeksu narażenia zawodów na zastąpienie przez AI, która umożliwi przeprowadzenie podobnych badań w innych krajach świata.
Efekty zostaną zaprezentowane przez eksperta NASK dra Marka Troszyńskiego podczas konferencji „Przyszłość pracy w Europie cyfrowej”. Spotkanie organizowane przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odbędzie się w ramach trwającej polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
Człowiek vs. AI: Walka o Biurko Przyszłości
Dane zebrane przez ekspertów z NASK i Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO) pokazują wyraźnie, że najbardziej zagrożone są profesje, które opierają się na powtarzalnych zadaniach, np. prace administracyjne, analityczne lub podstawowe usługi finansowe.
– Nasze badanie pokazuje, że pracownicy martwią się o bezpieczeństwo zawodowe oraz przyszłość poszczególnych profesji. Medialna narracja wokół AI często wzmacnia te obawy i sugeruje, że technologia może prowadzić do masowej utraty miejsc pracy lub całkowitego przekształcenia określonych sektorów. Niepewność i obawy są bardzo silne wśród młodych pracowników, a to wpływa na ich komfort psychiczny i motywację do pracy – komentuje Marek Troszyński, ekspert z Biura Analiz i Badań w NASK.
Generatywna sztuczna inteligencja nie zastąpi człowieka. Badanie pokazuje, że ma ona potencjał do wspierania i transformacji tych zawodów, które wymagają kreatywności i kompetencji miękkich. Najpewniej będzie to prowadzić do powstawania nowych miejsc pracy. Znaczna część polskich pracowników nie zna narzędzi generatywnej sztucznej inteligencji, mimo ich szerokiej dostępności. Polscy przedsiębiorcy nie wdrażają nowych technologii zbyt chętnie, a technologia AI budzi wśród nich niepokój. Analiza ekspertów pokazuje, że obawy i poziom adaptacji narzędzi AI zależą od wykształcenia i doświadczenia zawodowego – młodsi i bardziej wykwalifikowani pracownicy szybciej przyswajają nowe technologie i chętniej po nie sięgają.
– Mniej niż 10% zapytanych osób pracuje w firmach, które wprowadziły narzędzia AI. To nieduży odsetek. Zauważalne jest także to, że entuzjazm w stosunku do sztucznej inteligencji maleje wraz z wiekiem. Młodzi pracownicy widzą AI jako narzędzie zwiększające produktywność i 40% z nich spodziewa się zmian charakteru ich zawodu z powodu AI – podkreśla Marek Troszyński z NASK.
Innowacyjne efekty badania
Dane zebrane przez ekspertów rzucają światło na klimat, jaki panuje na rynku pracy w Polsce. Przyczyniły się też do opracowania innowacyjnego indeksu, który umożliwi przeprowadzenie podobnych analiz w innych krajach świata. Mowa o New Global Index of Occupational Exposure to Generative AI (Nowy Globalny Indeks Narażenia na Zastąpienie Przez Generatywną Sztuczną Inteligencję).
Efekt polskich badań przeprowadzonych przez NASK i ILO będzie zaczątkiem analizy sytuacji w Europie i na świecie. Wnioski z pracy naukowców, prognozy i zalecenia dla polskiego rynku pracy zostaną wkrótce przedstawione w formie raportu. Już teraz warto podkreślić, że jednym z kluczowych wniosków badania jest to, że psychologiczny i społeczny wpływ AI nie może pozostać niezauważony.
Wnioski z badania i sam indeks omówi na gdańskiej konferencji „Przyszłość pracy w Europie cyfrowej” dr Marek Troszyński z NASK. W spotkaniu wezmą udział Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, szefowa Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej i ministra do spraw Równości Katarzyna Kotula, a także przedstawiciele rządów krajów wspólnoty i wysocy przedstawiciele unijnych instytucji.