Rośnie liczba krajów rozwijających usługi związane z tożsamością cyfrową. Państwa wydają cyfrowe dowody tożsamości czy uprawnienia do prowadzenia pojazdów. Rozszerzane są możliwości płynące z biometrycznej weryfikacji pasażerów na lotniskach, a także potwierdzania tożsamości online. Tylko w Polsce w ostatnich czterech latach wydano ponad 11 milionów e-dowodów zawierających warstwę elektroniczną. Jak to wygląda w innych krajach? Niemal każdego dnia pojawiają się informacje o nowych rozwiązaniach związanych z cyfrową tożsamością.
Dotyczą one m.in. zwiększenia dostępu do usług rządowych i komercyjnych online, ale też wspierających rozwój biznesu. Według Grand View Research, rynek rozwiązań w zakresie tożsamości cyfrowej w 2022 był wart 27,5 mld dolarów. Według przewidywań, w ciągu najbliższych siedmiu lat, będzie się rozwijał w średniorocznym tempie 17,2 proc.
Na świecie tożsamość potwierdzana jest na wiele sposobów. – Najczęściej weryfikację realizuje się poprzez jedną z głównych metod: cyfrowe portfele tożsamości, dokumenty cyfrowe, dane bankowe, fizyczne rozpoznawanie dokumentów, biometrię wspomaganą AI, przelew natychmiastowy lub potwierdzenie adresu e-mail i numeru telefonu komórkowego – mówi Krzysztof Klimczak z Authologic, polskiej firmy rozwijającej platformę do weryfikacji tożsamości online w niemal 200 krajach na świecie.
Afryka
Nigeria jest na dobrej drodze do osiągnięcia liczby 100 mln wydanych identyfikatorów cyfrowych. Pod koniec kwietnia osiągnięto pułap 98,7 mln. Z kolei w Maroku sądy uzyskały dostęp do krajowego systemu digital ID, by w skuteczniejszy sposób weryfikować tożsamość osób stojących przed sądem.
W ostatnich tygodniach poinformowano też o rozwiązaniach z zakresu cyfrowej tożsamości, które ułatwią podróżowanie. Od początku maja Kamerun wydaje biometryczne wizy. Tylko w Ambasadzie w Belgii w ciągu dwóch dni od uruchomienia systemu wydano ponad sto wiz. Z kolei w RPA zapowiedziano modernizację i rozszerzenie infrastruktury umożliwiającej biometryczne kontrole pasażerów na granicy. Wydatki na ten cel ujęto w budżecie na lata 2023/2024. Jako że w lutym Bostwana i Namibia wyeliminowały konieczność posługiwania się paszportem na granicach obu krajów, władze pierwszego kraju poinformowały o pracach związanych z wprowadzenie cyfrowego ID, by jeszcze bardziej ułatwić podróż. Tymczasem w Zimbabwe zapowiedziano wdrożenie projektu, który pozwoli posiadaczom paszportów biometrycznych przejść kontrolę graniczną bez udziału urzędnika. W tym celu uruchomione będą “inteligentne” bramki graniczne.
Kraje afrykańskie prowadzą także współpracę na szerszą skalę. Ghana, Gabon, Gwinea, Rwanda, Tunezja i Zimbabwe podpisały deklarację dotyczącą interoperacyjności danych i tożsamości cyfrowej.
Ameryka Północna i Południowa
W niedawno opublikowanej Narodowej Strategii Bezpieczeństwa, Biały Dom wymienia cyfrowe ID jako jeden z celów strategicznych. Etap wdrażania cyfrowej identyfikacji jest zależny od stanu. Przykładowo, w Arizonie dostępny jest Apple Wallet, działa również aplikacja, którą pobrano już ponad 100 tys. osób. Równie często pobierano rozwiązanie przygotowane przez Oklahomę. Kalifornia i Floryda prowadzą programy pilotażowe dla swoich cyfrowych ID. W Kolorado można korzystać z portfela tożsamości od Apple, działa też aplikacja MyColorado. Swoją aplikację udostępnia też Delaware. Z kolei Connecticut jest w gronie stanów, w których wkrótce ma się pojawić Apple Wallet, ale inne rozwiązania dotychczas nie zostały udostępnione. Podobnie jest w Georgii, na Hawajach, w Iowa, Kentucky, Mississippi, Ohio i Oklahomie.
– Najbardziej dojrzałym stanem pod tym kątem jest Luizjana, gdzie LA Wallet pobrano już ponad 500 tys. razy. Zupełnie inaczej jest w Utah, gdzie zainteresowanie aplikacją do cyfrowej weryfikacji tożsamości jest znacznie mniejsze – pobrano ją około 10 tys. razy. Z ciekawym przypadkiem mamy do czynienia w Maryland, gdzie dostępny jest zarówno portfel tożsamości od Apple, jak i Google – Jarosław Sygitowicz z Authologic.
Ponadto, amerykański The National Institute of Standards and Technology sprawdza możliwości odnośnie najlepszych rozwiązań pod kątem ujednoliconych standardów wiarygodnych, cyfrowych ID na urządzenia mobilne. Agencja chce stworzyć referencyjną implementację cyfrowego ID w modelu open-source. Z kolei mieszkający w USA Kolumbijczycy otrzymali możliwość wnioskowania o cyfrowy i fizyczny dowód tożsamości w konsulatach w kilku miastach USA. Dokument daje m.in. dostęp do rządowych cyfrowych usług. W Kolumbii prowadzone są także prace związane z umożliwieniem potwierdzania transakcji finansowych przy użyciu biometrii – poprzez porównanie twarzy użytkownika (przed komputerem lub smartfonem) i jego fotografii w cyfrowym ID.
– Biometria twarzy, popularnie określana jako weryfikacja poprzez selfie, jest popularna w wielu krajach. Trzeba jednak zaznaczyć, że zajmuje sporo czasu i jest błędogenna. Zauważyliśmy, że coraz mniej użytkowników – nie tylko na polskim rynku – chce potwierdzać tożsamość w ten sposób. Dostrzegalne jest duże zainteresowanie metodami w pełni cyfrowymi, takimi jak weryfikacja przy użyciu dokumentów cyfrowych – komentuje Krzysztof Klimczak z Authologic.
Na Jamajce trwają prace związane z wdrażaniem nowego krajowego systemu identyfikacji (NIDS) i cyfrowego dowodu tożsamości. Na kontynuowanie projektu na najbliższe dwa lata zaplanowano wydanie równowartości ok. 13 mln dolarów.
Australia
W lutym 2023 w Australii zawarto porozumienie w sprawie uznawania cyfrowych licencji zawodowych i cyfrowego prawa jazdy i możliwości przechowywania ich na cyfrowym portfelu (digital wallet) w ramach nowego państwowego systemu identyfikacji. Jednym z oczekiwań wobec nowych rozwiązań jest umożliwienie firmom prostszej drogi do weryfikacji tożsamości klienta, bez konieczności zbierania dużej ilości danych osobowych.
W mieście Ballarat, w stanie Wiktoria, w ostatnich tygodniach lokalny rząd zapowiedział testy cyfrowego prawa jazdy, które można przechowywać na smartfonie. W 2024 spodziewane jest udostępnienie takiej opcji w całym stanie. By uzyskać do niego dostęp, konieczne jest podanie odpowiedniego numeru PIN lub potwierdzenie danych biometrycznych. Kierowcy będa mogli zapisać się do programu w czerwcu, natomiast pilotaż rozpocznie się w lipcu. Z kolei w stanie Nowa Południowa Walia rozpoczęto testy wersji beta NSW digital ID. Według władz, celem jest zapewnienie mieszkańcom stanu większej kontroli nad ich danymi personalnymi w sieci.
Azja
W Singapurze od niemal dwóch miesięcy zawodowi kierowcy nie muszą już korzystać z fizycznej wersji prawa jazdy. Do krajowego serwisu identyfikacji tożsamości Singpass zaimplementowano cyfrowe wersje prawa jazdy dla kierowców autobusów i taksówek. Dokument jest dostępny w aplikacji, gdzie już wcześniej dostępny był np. cyfrowy dowód tożsamości.
– Możliwość potwierdzenia posiadania uprawnień do prowadzenia pojazdów przydaje się nie tylko w opisanym wyżej przypadku. Np. w Polsce, gdy chcemy wynająć samochód przez internet, konieczne jest potwierdzenie posiadania prawa jazdy – komentuje Jarosław Sygitowicz z Authologic.
Na Filipinach zanotowano postępy we wdrażaniu PhilID. Cyfrowy dowód tożsamości wydawany jest w dwóch wersjach: elektronicznej i fizycznej. Do 24 marca 2023 wydano ponad 900 tys. dokumentów w wersji elektronicznej i niemal 28 mln w wersji fizycznej. W ostatnich dniach na Filipinach zapowiedziano także wydawanie prawa jazdy w formie cyfrowej. Swoje projekty związane z cyfrową infrastrukturą publiczną w ostatnich miesiącach mocno promują Indie. W Wietnamie natomiast od pierwszego marca rozpoczęto wydawanie paszportów zawierających dane biometryczne, zakodowane w chipie. Umożliwi to zautomatyzowanie kontroli granicznych. Mieszkańcy Wietnamu mają jednak wciąż możliwość wnioskowania o dokument bez chipa. Dokumenty cyfrowe w tym kraju są szeroko akceptowane.
Europa
Na Starym Kontynencie w ostatnich tygodniach uwaga skupia się głównie na jednolitym cyfrowym identyfikatorze. W lutym 2023 Komisja Europejska opublikowała pierwszą wersję wytycznych w celu wdrożenia Europejskiego Portfela Tożsamości Cyfrowej. Będzie on respektowany we wszystkich krajach UE. Znajdą się na nim takie dane jak narodowość, wiek, stan cywilny czy adres zamieszkania. Ale to nie wszystko – również dyplomy, tytuły i licencje zawodowe. W przypadku przedsiębiorców – dane firmowe i finansowe, zezwolenia oraz koncesje publiczne. Posłuży również np. za cyfrowy nośnik e-prawa jazdy czy e-recept. Korzystanie z niego będzie darmowe i dobrowolne.
– Będzie to albo dokument tożsamości w smartfonie, albo w wersji fizycznej z warstwą elektroniczną. Warto zaznaczyć, że w każdym kraju Unii Europejskiej powstanie przynajmniej jeden system identyfikacji elektronicznej. Wszystkie będą jednak działać w jednym ekosystemie, co oznacza możliwość załatwienia formalności na terenie całej Unii – komentuje Krzysztof Klimczak z Authologic.
Parlament Europejski w marcu wyraził zgodę na rozmowy z krajami członkowskimi Unii Europejskiej dotyczące dyrektywy eIDAS 2.0. Umożliwi ona obywatelom uwierzytelnienie się w internecie i identyfikację, bez konieczności korzystania z usług dostawców komercyjnych.
– W związku z szybkim rozwojem cyfrowej tożsamości rośnie dostępność usług online i metod weryfikacji tożsamości. Każda z metod pozwala na uzyskanie innych informacji. W części procesów weryfikacji konieczne jest połączenie kilku z nich. Dlatego w najbliższych latach bardzo istotną rolę będą odgrywały agregatory koordynujące różne metody weryfikacji – komentuje Jarosław Sygitowicz z Authologic.