Badacze z firmy Kaspersky podsumowali ewolucję cyberzagrożeń mobilnych w 2019 r. Mobilne trojany wyświetlające reklamy oraz oprogramowanie stalkerware – wykorzystywane do szpiegostwa – odnotowały znaczny wzrost, stanowiąc coraz poważniejsze zagrożenie dla danych osobowych użytkowników smartfonów. W przypadku tych pierwszych miał miejsce dwucyfrowy wzrost liczby wykrytych pakietów instalacyjnych, z kolei oprogramowanie stalkerware atakowało użytkowników
mobilnych co najmniej dwukrotnie częściej niż w 2018 r.
Wśród narastających w ostatnich latach obaw dotyczących prywatności cyfrowej – które doprowadziły do powstania nowych regulacji – często umyka mobilny aspekt tego problemu. W dzisiejszym oplecionym gęstą siecią połączeń świecie użytkownicy są w ciągłym kontakcie online, czy to za pośrednictwem mobilnych aplikacji do obsługi poczty e-mail, portali społecznościowych, czy też różnego rodzaju komunikatorów. Urządzenia mobilne stanowią swego rodzaju przenośne pojemniki na dane osobowe, stając się celem cyberprzestępców polujących na prywatne informacje. Z danych statystycznych firmy Kaspersky wynika, że dwa spośród najaktywniej ewoluujących zagrożeń mobilnych 2019 r. mają związek z naruszaniem prywatności – mowa tu to mobilnym oprogramowaniu adware oraz narzędziach stalkerware.
Pierwsze z wymienionych zagrożeń gromadzi prywatne informacje w celu wyświetlania użytkownikom spersonalizowanych banerów reklamowych. Oprócz irytujących reklam zagrożenie to posiada jeszcze inny aspekt – poufne dane ofiary mogą trafić na serwer osób trzecich bez zgody czy wiedzy ich właścicieli. W minionym roku 21% wszystkich zaobserwowanych przez firmę Kaspersky zagrożeń mobilnych miało związek z oprogramowaniem adware.
Drugi rodzaj zagrożenia dotyczy komercyjnych aplikacji szpiegujących, zwykle instalowanych na urządzeniach bez wiedzy lub zgody użytkowników, po czym pozostają ukryte i działają w tle. Aplikacje te posiadają dostęp do znacznych ilości danych osobowych, takich jak lokalizacja urządzenia, historia przeglądarki, wiadomości tekstowe, rozmowy za pośrednictwem mediów społecznościowych, zdjęcia itd. Poza nieautoryzowanym przekazywaniem poufnych informacji przez aplikacje należy wziąć również pod uwagę możliwość zhakowania serwerów oprogramowania stalkerware, a następnie wykorzystania przez cyberprzestępcę wszystkich znajdujących się na nich informacji do własnych celów. Stalkerware wzbudza coraz większe zainteresowanie wśród szkodliwych użytkowników, co znajduje potwierdzenie w liczbach. Na przestrzeni ostatniego roku wzrosła liczba ataków na dane osobowe użytkowników urządzeń mobilnych: o ile w 2018 r. zaatakowanych zostało 40 386 unikatowych użytkowników, w 2019 r. – już 67 500.
– W 2019 roku znacząco wzrosła częstotliwość ataków przy użyciu oprogramowania stalkerware, którego celem jest śledzenie ofiary i gromadzenie jej prywatnych informacji. Co istotniejsze, pod względem zaawansowania technicznego tego rodzaju zagrożenia nie pozostają w tyle w stosunku do innych szkodników. W związku z tym po raz kolejny zaznaczamy, że prawo do prywatności cyfrowej nie różni się od innych praw. Istnieją sposoby zapewnienia ochrony i bezpieczeństwa danych osobowych. Ale najpierw trzeba podejść do tej kwestii z należytą powagą – powiedział Wiktor Czebyszew, ekspert ds. cyberbezpieczeństwa w firmie Kaspersky.
Porady bezpieczeństwa
Eksperci z firmy Kaspersky przygotowali kilka porad pozwalających zmniejszyć ryzyko infekcji i zachować bezpieczeństwo:
- Zwracaj uwagę na aplikacje instalowane na swoim urządzeniu mobilnym, pamiętając, aby nie pobierać ich z nieznanych źródeł.
- Dopilnuj, aby system operacyjny urządzenia był regularnie uaktualniany.
- Zainstaluj na swoim urządzeniu niezawodne rozwiązanie bezpieczeństwa, takie jak Kaspersky Internet Security for Android, które chroni prywatność oraz informacje osobowe użytkowników przed zagrożeniami mobilnymi.