Energa Wytwarzanie z Grupy ORLEN wspólnie z PZU LAB przeprowadzi pilotaż technologii, która pomoże zwiększyć niezawodność morskich farmach wiatrowych, co jest kluczowe z punktu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego. Bezpieczeństwo energetyczne Polski wymaga możliwie najbardziej stabilnych dostaw energii. Jednym z jego niezbędnych fundamentów jest bezpieczna praca nie tylko jednostek bilansujących OZE, ale także samych źródeł odnawialnych.
To pierwszy projekt w Polsce, gdzie przedstawiciele inwestora, operatora farm wiatrowych, wspólnie z przedstawicielem ubezpieczyciela przetestują w warunkach rzeczywistych, na istniejącym obiekcie, wypracowane cyfrowe rozwiązania, które będą miały zastosowanie w eksploatacji morskich farm wiatrowych . Energa Wytwarzanie i PZU LAB mają też w planach kolejne potencjalne pilotaże. Partner spółki, PZU LAB, ma już duże doświadczenie w zakresie monitorowania i przewidywania awarii (a także efektywności pracy) urządzeń przemysłowych. Współpraca z Energą Wytwarzaniem pozwoli rozbudować ten know-how o nowy obszar.
Morska energetyka wiatrowa stanowi jeden z kluczowych kierunków rozwój nowoczesnej energetyki ujętych w strategii ORLEN2030. Zgodnie z jej zapisami do końca dekady koncern planuje posiadać 9 GW mocy zainstalowanych w źródłach odnawialnych, w tym w morskich farmach wiatrowych. Koncern jest w trakcie realizacji najbardziej zaawansowanego projektu morskiej farmy wiatrowej w polskiej części Bałtyku – farmy Baltic Power o mocy do 1,2 GW, która po rozpoczęciu pracy w 2026 będzie w stanie zasilić czystą energią ponad 1,5 miliona gospodarstw domowych. Grupa ORLEN stara się również o pozyskanie nowych obszarów pod budowę kolejnych farm oraz podjęła strategiczną decyzję o budowie pierwszego w Polsce terminala instalacyjnego do budowy farm na morzu. Terminal zlokalizowany w porcie w Świnoujściu rozpocznie pracę na przełomie 2024 i 2025 roku.
Cyfrowe przewidywanie awarii
Pilotaż pierwszego wspólnego projektu prowadzony będzie przez ok. 2 lata na istniejącej już lądowej farmie wiatrowej należącej do Energi Wytwarzania, na której warunki w możliwie największym stopniu zbliżone są do tych, jakie panować będą na morzu. Zebrane na niej dane pozwolą następnie stworzyć narzędzia cyfrowe przewidujące, jak będą się zachowywać turbiny wiatrowe i ich poszczególne elementy w różnych warunkach i perspektywach czasowych. Dzięki temu rozpoznane zostaną możliwe ryzyka, jakie mogą zaistnieć podczas pracy farm wiatrowych, w tym szczególnie ryzyka o charakterze krytycznym, zagrażającym ciągłości działania morskich wiatraków. Pozwoli to opracować odpowiednie środki zaradcze (np. szkolenia dla obsługi farm oparte na scenariuszach awaryjnych), zoptymalizować pracę turbin i zredukować koszty utrzymania przy jednoczesnym wzroście efektywności i produktywności. Co więcej, cyfrowy symulator będzie odzwierciadlał pracę całej farmy wiatrowej, jak też pojedynczej turbiny wiatrowej w czasie rzeczywistym.
Kompleksowy serwis farm wiatrowych na morzu
Kolejny projekt, który zrealizować chcą wspólnie Energa Wytwarzanie i PZU LAB, dotyczył będzie cyfrowego przewidywania wolumenu produkcji energii elektrycznej. Oprogramowanie bazować ma m.in. na bieżących i archiwalnych danych na temat wytwarzania, aktualnym zapotrzebowaniu w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE) i informacjach na temat dostępnej pojemności magazynów energii. Tak skonstruowane narzędzie pozwoliłoby na bilansowanie produkcji energii elektrycznej z morskich farm wiatrowych w stosunku do aktualnych obciążenia sieci elektroenergetycznych i zapotrzebowania na energię elektryczną.
Celem trzeciego planowanego projektu będzie opracowanie pilotażowego prototypu służącego rozpoznawaniu potencjalnych zanieczyszczeń olejowych z turbin wiatrowych oraz obsługujących je statków. Oprócz wykrywania substancji na powierzchni morza urządzenie pozwali też ograniczyć ich rozprzestrzenianie się. Składać się będzie z pływającej platformy, zespołu sensorów wykrywających substancje ropopochodne oraz specjalnej jednostki pływającej wyposażonej w odpowiednio do potrzeb projektu element sorpcyjny (zbierający zanieczyszczenia). Do takich zdarzeń dochodzi rzadko, niemniej dalsze minimalizowanie ryzyk wpłynie korzystnie zarówno na bezpieczeństwo środowiska, jak też bezpieczną pracę morskich farm wiatrowych.
Wspólnie planowane przez partnerów rozwiązania pozwolą usprawnić istotny etap rozwoju zarówno lądowych, jak też morskich farm wiatrowych, czyli obsługę serwisową, od której zależy ciągłość i bezpieczeństwo produkcji energii elektrycznej przez te aktywa. Korzystnie wpłyną też na eksploatację tego typu źródeł, pozwalając dostosowywać ich produkcję do spodziewanych warunków pracy KSE. Energa Wytwarzanie planuje wykorzystać wypracowane rozwiązania jeszcze w pierwszej fazie rozwoju morskich farm wiatrowych w polskiej części Bałtyku, w związku z czym zakłada, że wszystkie trzy pilotaże zakończą się w przeciągu najbliższych trzech lat.
Porozumienie sektorowe na rzecz rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce
Z inicjatywy wiceministra klimatu i środowiska, Pełnomocnika Rządu ds. OZE Ireneusza Zyski, przedstawiciele administracji rządowej oraz kluczowi przedstawiciele sektora morskiej energetyki wiatrowej, w tym Energa Wytwarzanie, podpisali 15 września 2021 roku „Porozumienie sektorowe na rzecz rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce” („Polish Offshore Wind Sector Deal”). Wydarzenie to umożliwiło rozpoczęcie współpracy podmiotów zainteresowanych budową i rozwojem sektora morskiej energetyki wiatrowej, w co wpisują się wspólne projekty Energi Wytwarzania i PZU LAB.