Firma Doctor Web, producent oprogramowania antywirusowego, ostrzega przed aplikacjami szpiegującymi dedykowanymi urządzeniom mobilnym firmy Apple. Programy typu spyware umożliwiają przestępcom pozyskanie takich informacji jak: SMS-y, historia połączeń, współrzędne GPS, kontakty czy zdjęcia. I choć aplikacje te mogą działać tylko na urządzeniach, w których zmodyfikowany został oryginalny system operacyjny (jailbreak), to firma Doctor Web zwraca uwagę na przestępców, którzy sami
dokonują takich ataków, korzystając z naszej nieuwagi i chwilowego fizycznego dostępu do urządzenia.
Właściciele iPhone-ów czy iPad-ów przywykli do myśli, że są one całkowicie bezpieczne, ale jest tak tylko w przypadku tych urządzeń, w których nie zostały przeprowadzone żadne modyfikacje systemu operacyjnego. Część użytkowników decyduje się wykonać tzw. jailbreak, czyli proces usuwania ograniczeń nałożonych przez firmę Apple na system iOS, pozwalający na dostęp do nieautoryzowanego oprogramowania, zwłaszcza na pobieranie aplikacji za pośrednictwem sklepu Cydia. Takie urządzenia są bardziej narażone na ataki typu spyware, polegające na gromadzeniu informacji o użytkowniku i wysyłaniu ich bez jego wiedzy i zgody autorowi programu, umożliwiając mu tym samym przeprowadzenie cyberataków.
System iOS uznawany jest za bardzo bezpieczny. Nie jest on jednak całkowicie wolny od zagrożeń, szczególnie, jeśli użytkownik dokonuje nieprzewidzianych przez producenta zmian w systemie operacyjnym. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że jailbreak daje nie tylko dostęp do nowych aplikacji, ale również oznacza drastyczne obniżenie poziomu bezpieczeństwa naszego urządzenia. Chwilowy wzrost funkcjonalności może się więc szybko zakończyć np. utratą wszystkich danych.
Pamiętajmy, że ofiarą ataków typu spyware można zostać również nie modyfikując swojego systemu samodzielnie. Taką operację jest w stanie przeprowadzić osoba, która uzyska dostęp do naszego urządzenia. Zainstalowanie aplikacji typu spyware nie zajmuje przestępcom wiele czasu. Wszystko, czego potrzebują, to dostęp do urządzenia z systemem iOS, pobranie oprogramowania ze sklepu Cydia i skonfigurowanie aplikacji szpiegującej. Od tej pory działa ona w sposób niezauważalny dla użytkownika. Należy więc pamiętać, by nie udostępniać swojego urządzenia niezaufanym osobom.
W związku z tym, że celem autorów programów szpiegujących jest zminimalizowanie możliwości ich wykrycia, nazwy tego rodzaju aplikacji są zazwyczaj bardzo neutralne (np. Radio, MobileService czy MessagingService) i tym samym często nie wzbudzają podejrzeń. Warto również pamiętać, że w większości przypadków, spyware dla iOS nie tworzy oddzielnych skrótów na pulpicie lub może zostać ukryte poprzez odpowiednie ustawienia. Co więcej, istnieją sposoby, aby ukryć ikonę i sam katalog Cydia tak, że w przypadku dobrze zaplanowanego ataku, przestępca może dyskretnie zainstalować spyware na urządzenie z systemem iOS, przeprowadzając na nim wcześniej jailbrake.
Po zainstalowaniu oprogramowania szpiegującego, haker musi je skonfigurować. Na tym etapie ustalane zostają interwały, w jakich aplikacja będzie przesyłać na zdalny serwer wszystkie zebrane dane. Poniższy przykład pokazuje panel sterowania, który zawiera informacje, jakie może wykraść aplikacja szpiegująca.
Funkcje aplikacji typu spyware dla iOS są zróżnicowane w zależności od wersji oprogramowania. Poniższy wykres wskazuje funkcje najczęściej spotykane w tego rodzaju programach.
W chwili obecnej baza wirusów Dr.Web zawiera ponad 50 wpisów dla aplikacji typu spyware, które należąc do 15 różnych rodzin. Poniższa tabela wskazuje ich podział procentowy.
Biorąc pod uwagę, że szacunkowa liczba urządzeń, które poddano procesowi jailbreak przekracza obecnie 20 milionów, zagrożenie atakami typu spyware dla urządzeń firmy Apple jest bardzo poważne. W celu ochrony przed potencjalnym niebezpieczeństwem ujawnienia poufnych informacji, warto pamiętać o kilku prostych, ale ważnych zasadach:
- Nigdy nie zostawiaj urządzenia mobilnego w miejscach publicznych – dobrze przygotowany przestępca może niezwykle szybko zainstalować na nim oprogramowanie szpiegujące.
- Zwróć uwagę na podejrzane zachowanie urządzenia mobilnego, takie jak pojawienie się z niewiadomego powodu dziwnych wiadomości lub zmian w interfejsie graficznym.
- Stwórz „czystą” kopię zapasową zawartości urządzenia: ułatwi to odzyskanie wszystkich ważnych danych i przywrócenie początkowego stanu systemu operacyjnego (w większości przypadków jailbreak może zostać anulowany przez aktualizację lub przywrócenie system operacyjnego).