Zielona” transformacja to temat, który od kilku lat znajduje się na szczycie agendy tak polskich, jak i europejskich dyskusji. Kryzys energetyczny, jaki spowodowała wojna Rosji unaocznił, że mamy jeszcze wiele do zrobienia. Czy odpowiedzią na wyzwania w energetyce mogą okazać się startupy? Największe grono startupów z sektora energii koncentruje się na projektach fotowoltaicznych i wiatrowych, ale coraz częściej pojawiają się także pomysły na rozwiązania w mniej rozwiniętych dotychczas obszarach, jak technologie wodorowe czy biogaz.
– Transformacja energetyczna to obszar, w którym potrzeba odważnych, innowacyjnych i elastycznych rozwiązań. To zdecydowanie domena startupów, dlatego ich obecność w tej branży jest korzystna dla wszystkich jej uczestników, a przede wszystkim dla nas, czyli konsumentów – mówi Tomasz Snażyk, prezes Startup Poland, fundacji, która we współpracy z PGNiG Ventures i Microsoft właśnie wydała raport na temat technologii w energetyce i roli startupów w „zielonej” transformacji.
Startupy na pomoc energetyce
Największe grono startupów z sektora energii koncentruje się na projektach fotowoltaicznych i wiatrowych, ale coraz częściej pojawiają się także pomysły na rozwiązania w mniej rozwiniętych dotychczas obszarach, jak technologie wodorowe czy biogaz.
– Czas pokaże czy startupy odnajdą się w obszarze biogazu, ale już teraz widać spory potencjał w rozwiązaniach wspierających na przykład proces utylizacji domowych odpadów organicznych. „Zielony”, zeroemisyjny wodór, uważany powszechnie za prawdziwe paliwo przyszłości, także niesie ze sobą ogromne nadzieje – tak dla innowacyjnych podmiotów szukających swojej niszy w sektorze energii, jak i dla potencjalnych inwestorów. Szanse na skalowanie tego biznesu z biegiem czasu powinny tylko rosnąć – komentuje Tomasz Snażyk.
Jednym z najważniejszych aspektów transformacji energetycznej – ściśle powiązanym z rozwojem OZE – jest kwestia magazynowania energii. Istotną cechą odnawialnych źródeł energii jest ich potencjalna niestabilność, dlatego, oprócz stabilizujących alternatyw, ważna jest możliwość zachowania nadwyżek wyprodukowanej energii. Choć na razie magazyny energii w Polsce to rzadkość, powoli zaczyna się to zmieniać.
– Potencjał startupów w obszarze magazynowania energii wydaje się jeszcze mocno niewykorzystany. Być może dopiero budowa większej liczby magazynów energii przez energetyczne koncerny uruchomi zapotrzebowanie na usługi mniejszych podmiotów wspierających te technologie – podsumowuje Tomasz Snażyk.
Zielona transformacja dotyczy wszystkich
Jeśli więc chodzi o rynek energii – produkcję, infrastrukturę przesyłową i dystrybucyjną – czeka nas ogromna zmiana. Rewolucja nie ominie także szeroko rozumianego biznesu, a zawiera się w trzech terminach: „Environmental”, „Social” i „Corporate Governance”, czyli ESG. Komisja Europejska opublikowała projekt dyrektywy CSRD (Corporate Sustainable Reporting Directive), która ma zacząć obowiązywać w 2024 r. Dokument nakłada szereg nowych obowiązków w zakresie raportowania działań prowadzonych przez przedsiębiorstwa właśnie w zakresie ESG – w biznesie trzeba będzie brać pod uwagę czynniki środowiskowe, społeczne i te związane z ładem korporacyjnym.
– Zrównoważony rozwój stał się w ostatnich latach istotnym elementem ładu korporacyjnego. Znaczącą rolę w tym kontekście odegrają startupy energetyczne, które wykorzystując technologię chmury obliczeniowej, sztucznej inteligencji czy Internetu rzeczy tworzą innowacyjne rozwiązania niskoemisyjne. Kluczem do transformacji bliźniaczej (ang. twin transformation), która zakłada realizację założeń Europejskiego Zielonego Ładu z wykorzystaniem technologii jest zatem współpraca dużych wytwórców energii z mniejszymi, lecz innowacyjnymi firmami. Dodatkowe możliwości dla sektora energetycznego otworzy powstający właśnie polski region Microsoft Azure – powiedział Krzysztof Malesa, członek zarządu i dyrektor ds. strategii bezpieczeństwa w Microsoft Polska. – O zmianach w energetyce nie można jednak mówić w oderwaniu od kwestii bezpieczeństwa. Oferowane przez Microsoft narzędzia i technologie, z których wyrastają innowacyjne rozwiązania dla sektora, wyposażone są w najwyższej jakości zabezpieczenia i skutecznie chronią wszystkich – pojedynczych użytkowników, wielkie organizacje, czy nawet państwa – dodał ekspert.
Podsumowując, także w obszarze wsparcia dla MSP tworzy się przestrzeń dla innowacyjnych startupów oferujących nowoczesne technologie, które ułatwią spełnienie wymogów dotyczących niskoemisyjności czy energooszczędności, a równocześnie pomogą obniżyć bieżące koszty prowadzenia biznesu.
Skąd wziąć na to pieniądze
Rola startupów w transformacji energetycznej wydaje się kluczowa. Jednak, aby wesprzeć branżę energetyczną i biznes i rozwijać innowacyjne projekty, same muszą mieć najpierw dostęp do finansowania.
Wyskalowanie rozwiązania technologicznego w branży energetycznej wymaga dużych nakładów finansowych, dlatego dostęp do finansowania w tym sektorze jest szczególnie istotny. PGNiG Ventures to jeden z niewielu funduszy w Polsce specjalizujący się w inwestycjach energetycznych, który inwestuje w podmioty generujące przychody z projektów w perspektywicznych obszarach. Jesteśmy przekonani, że kluczowym elementem, który pozwoli osiągnąć cele transformacji energetycznej jest integracja branży energetycznej i branży nowych technologii. Dlatego tak ważne jest, by zapewniać młodym spółkom możliwość testowania pomysłów we współpracy z dużymi firmami z branży energetycznej oraz finansowanie dalszej ekspansji – mówi Arkadiusz Sekściński, Wiceprezes Zarządu ds. Rozwoju PGNiG S.A.
Fakt, że wsparcia dla startupów chcących rozwijać się w sektorze energetyki udzielają przede wszystkim instytucje państwowe, nie powinien dziwić. Dobrze funkcjonująca energetyka i jej możliwie bezbolesna transformacja leżą w strategicznym interesie państwa. Swoje wsparcie oferują jednak także korporacje takie jak Microsoft. Oczywiście nie należy także zapominać o wsparciu z funduszy unijnych.
– To, czego brakuje, to większej ilości kapitału prywatnego w tym obszarze. Choć i to wydaje się zmieniać – fundusze VC lub inwestorzy branżowi już dostrzegają potencjał, jaki mają przed sobą startupy szeroko rozumianego sektora energii – dodaje Tomasz Snażyk.