Zakończył się tegoroczny Kongres OSE – konferencja dla przedstawicieli środowiska edukacyjnego. 2,2 tys. uczestników (stacjonarnie i online) wysłuchało debat i wystąpień ekspertów, dotyczących bezpieczeństwa w sieci i nowych zjawisk online. Dziękujemy, że byliście z nami!
Kongres Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej (OSE) to jedno z najważniejszych wydarzeń w naszym kalendarzu. Co roku spotykamy się z nauczycielami, dyrektorami szkół, kuratorami oświaty i wszystkimi przedstawicielami środowiska szkolnego – zapraszamy Was na wydarzenie, podczas którego macie okazję spotkać się z ekspertami i poszerzyć wiedzę na temat zapewniania Waszym uczniom bezpieczeństwa w sieci. O czym rozmawialiśmy w tym roku? Na jakie pytania staraliśmy się odpowiedzieć? Zobaczcie sami!
5 godzin i 36 minut online, czyli o nastolatkach w sieci
Naszą konferencję rozpoczęliśmy od debaty „Jak młodzi korzystają z internetu – dane z raportu NASK Nastolatki 3.0 (2023)”, w której wzięli udział: Maciej Dudkiewicz (dyrektor ds. Zarządzania Programem OSE, NASK-PIB), prof. UAM dr hab. Jacek Pyżalski Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) oraz dr Agnieszka Ładna (Zespół Thinkstat Badania i Raporty, NASK-PIB).
Rozmówcy przedstawili wyniki najnowszej edycji badania „Nastolatki 3.0” i opowiedzieli, jak współczesne nastolatki korzystają z internetu, co robią w sieci, z jakimi zagrożeniami się spotykają i jakie wyzwania widzą przed sobą. Dane mogą niepokoić: młodzi ludzie spędzają w internecie średnio 5 godzin i 36 minut na dobę w dni powszednie oraz 6 godzin i 16 minut w weekendy i święta, są online od razu po przebudzeniu, w nocy, a swoją przygodę z internetem zaczynają coraz wcześniej (średnio w wieku 8 lat i 5 miesięcy).
Eksperci zwracali uwagę, że chociaż trudno oddzielić nasze aktywności w sieci od tych offline, warto i trzeba wspierać dzieci i młodzież w odkrywaniu wirtualnego świata, a także wskazywać korzystne, rozwijające możliwości, jakie daje im obecność w internecie. Coraz częściej chodzi bowiem nie o ilość czasu w sieci, ale o jego jakość. Sięganie po smartfon w celu zabicia nudy i bezmyślne scrollowanie mediów społecznościowych może być realnym zagrożeniem i skutkować uzależnieniem od internetu (według badań „Nastolatki 3.0”mierzy się z nim już 8% nastolatków).
Podczas Kongresu OSE zaproszeni goście przybliżyli szereg niebezpieczeństw, z jakimi młodzi mogą spotkać się online. Okazało się, że wszystkie omawiane tematy wzbudziły duże zainteresowanie uczestników spotkania, którzy żywo kontynuowali dyskusję również w kuluarach.
„Szkodliwe treści na wyciągnięcie ręki – wpływ pornografii online na rozwój dzieci i młodzieży” (Anna Borkowska, Zespół Programów Edukacyjno-Informacyjnych, NASK-PIB). Wystąpienie uświadomiło wszystkim zebranym, że korzystanie przez dzieci i młodzież z pornografii to poważny problem. Ekspertka wskazała niepokojące statystyki: pierwszy kontakt z treściami pornograficznymi mają już dzieci w wieku średnio 11 lat, a prawie co piąte z nich jest wtedy nawet o rok młodsze. Wskazała też skutki wczesnego dostępu do szkodliwych materiałów tego typu (w tym uzależnienie i zmiany w wydzielaniu hormonów), a także skuteczne działania profilaktyczne.
„Agresja i przemoc online – czy wiemy, jak temu przeciwdziałać?” (prof. UAM dr hab. Jacek Pyżalski, Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu). Cyberprzemoc to istotny problem, który dotyka bardzo wielu nastolatków. Niemal 40% z nich doświadczyło wyzwisk w sieci, a co czwarty deklaruje, że był ośmieszany i/lub poniżany. Ekspert w kongresowym wystąpieniu dał nauczycielom bezcenne wskazówki – podpowiedział, co działa i co nie działa w profilaktyce i interwencji, a także pokazał wyniki badań dotyczących zjawiska przemocy online wśród nastolatków.
„Glamouryzacja zaburzeń i zachowań ryzykownych w internecie” (Marta Witkowska, Zespół Programów Edukacyjno-Informacyjnych, NASK-PIB). Jak wiemy, internet, a przede wszystkim media społecznościowe, ułatwił nam codzienne kontakty, ale stworzył również iluzję dostępu do życia podziwianych idoli. Marta Witkowska podczas swojej prezentacji ekspertka mówiła o potrzebach i trudnościach młodych, które kryją się za upublicznianiem ryzykownych zachowań i szkodliwych treści. Przypomniała też ważną prawdę: cyfrowa przestrzeń staje się idealnym polem do bezkrytycznego obserwowania, prezentowania i realizowania potencjalnie niebezpiecznych postaw i wzorców.
„E-uzależnienia” (dr Magdalena Rowicka, Instytut Psychologii, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej). Uczestnicy Kongresu OSE dzięki temu wystąpieniu dowiedzieli się, czym są e-uzależnienia, które obejmują zaburzenie uprawiania hazardu i zaburzenie grania w gry (cyfrowe), a także inne zachowania problemowe, np. korzystanie z sieci społecznościowych, aplikacji w telefonach komórkowych czy ogólnie internetu. Ekspertka wskazała mechanizmy rozwijania się e-uzależnień i podpowiedziała, jak im przeciwdziałać.
„Multiscreening i wielozadaniowość – jak nowe technologie zmieniają mózg nastolatków?” (prof. UŚ dr Marek Kaczmarzyk, Instytut Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Śląski w Katowicach; dr Jakub Kuś, Uniwersytet SWPS, Wydział Psychologii we Wrocławiu; Anna Borkowska, Zespół Programów Edukacyjno-Informacyjnych, NASK-PIB; dr Alicja Puścian, Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN). Kongres OSE zamknęła druga debata ekspercka, której uczestnicy odpowiedzieli m.in. na następujące pytana: Czy nasze mózgi zostały stworzone do przyswajania ogromnych ilości informacji i wykonywania wielu czynności w tym samym czasie? A może wielozadaniowość to mit? Jaki wpływ multiscreening może mieć na dzieci i młodzież będące w okresie wzmożonego rozwoju i przebudowy mózgu?
Kongres OSE 2023 – dziękujemy, że byliście z nami!
Cieszymy się, że tak wiele osób postanowiło wziąć udział w naszym wydarzeniu – zarówno w Hotelu Airport Okęcie w Warszawie, jak i w transmisji wydarzenia na żywo. Wszystkim obecnym dziękujemy za zaangażowanie, ciekawe rozmowy i dobre słowa. Tych, którzy nie zdołali do nas dołączyć, uspokajamy – już niedługo udostępnimy nagrania wystąpień i będziemy zapraszać Was do dyskusji na omawiane podczas konferencji tematy.
Do zobaczenia za rok – zaczynamy już planować Kongres OSE 2024!