Edukacja online to wyzwanie, także pod kątem bezpieczeństwa i ochrony prywatnych danych. – Pandemia trwa, większość szkół nadal pracuje zdalnie. Nauczyciele, rodzice i uczniowie są zmęczeni tą sytuacją, ale planując naukę zdalną, nie należy zapominać o cyberzagrożeniach – przypominają eksperci ds. cyberbezpieczeństwa ESET przy okazji przypadającego 28 stycznia Dnia Ochrony Danych Osobowych.
Odpowiednie narzędzia do pracy
Narzędzia wykorzystywane do nauczania i uczenia się online powinny być zgodne z przepisami dotyczącymi prywatności i zapewniać odpowiedni poziom ochrony danych osobowych. Oznacza to, że decydując się na platformę, najlepiej polegać na sprawdzonych rozwiązaniach, takich jak np. Google Workspace, Microsoft Teams lub Zoom for Education. Można oczywiście sięgnąć po inne aplikacje, odpowiadające indywidualnym potrzebom, ale warto w takich przypadkach uważnie przyglądać się warunkom korzystania z nich i politykom prywatności.
– Jednym z największych błędów, popełnianych w tej kwestii przez instytucje i nauczycieli, jest prowadzenie zajęć za pośrednictwem mediów społecznościowych, na przykład na udostępnianych przez nie komunikatorach. Pamiętajmy, że aby założyć swój profil np. na Facebooku, należy mieć co najmniej 13 lat. Młodsi, nieświadomi użytkownicy mogą być bardziej podatni na cyberprzemoc i nieświadomi pewnych mechanizmów, takich jak np. działanie systemów reklamowych czy metod gromadzenia danych użytkowników – mówi Kamil Sadkowski, starszy analityk zagrożeń ESET.
Ochrona danych i przeszkolenie kadry
Wybór odpowiednich aplikacji to dobry początek, jednak instytucje edukacyjne muszą przede wszystkim zadbać o rozwiązania z zakresu ochrony danych i własne polityki bezpieczeństwa. To rola administratorów IT, którzy powinni jasno określić, jakie rozwiązania mogą być stosowane, w zależności od potrzeb nauczycieli i uczniów, a także wymagań bezpieczeństwa. Administratorzy powinni również skupić się na stworzeniu bezpiecznego środowiska do przechowywania danych uczniów, w tym ich egzaminów, notatek i innych materiałów zawierających dane, które można potencjalnie niewłaściwie wykorzystać. Opcją wartą rozważenia jest zastosowanie wirtualnej sieci prywatnej (VPN), w celu zabezpieczenia dostępu do aplikacji i danych przechowywanych na serwerach szkoły. Dodatkowo każdy członek personelu powinien przejść odpowiednie szkolenie z obsługi aplikacji i zasad prywatności danych, aby wiedzieć m.in. jak zapobiec wyciekowi prywatnych danych i wtargnięciu obcych osób na zajęcia online.
Edukacja uczniów
Zdalna edukacja powinna być poprzedzona edukacją na temat zagrożeń w Internecie. Uczniowie powinni dowiedzieć się jak zadbać o własne bezpieczeństwo i jak postępować podczas interakcji z innymi osobami online. Zarówno rodzice, jak i nauczyciele muszą rozmawiać z nimi na temat zagrożeń, jakie niesie ze sobą nieumiejętne korzystanie z Internetu, takich jak np. narażenie na nieodpowiednie treści w mediach społecznościowych i cyberprzemoc. Szczególnie tego ostatniego nie należy lekceważyć: wielu użytkowników sieci zachowuje się tak, jakby ich działania online nie przynosiły realnych konsekwencji. Dlatego ważne jest, aby wyjaśnić dzieciom, że zastraszanie czy przemoc słowna, zarówno w życiu codziennym, jak i online, mają swoje skutki.
Zaangażowanie rodziców
Rodzice powinni angażować się w konfigurowanie urządzeń i aplikacji, których dzieci będą używać do zdalnej edukacji. Warto zweryfikować m.in. czy dziecko pobrało właściwą wersję aplikacji, czy przy okazji nie zainfekowało urządzenia złośliwym oprogramowaniem i nauczyć je tych zasad. Kontrola rodzicielska to wrażliwy temat, ale warto o niej pomyśleć i ustalić czytelne zasady. Szczególnie teraz, gdy w czasie izolacji także duża część życia społecznego młodych ludzi przeniosła się do środowiska online.
– Czas pokazał, że nauczanie zdalne to nie tylko chwilowa tendencja. Nawet po zakończeniu pandemii, wiele rozwiązań i narzędzi będzie nadal wykorzystywanych. Dlatego tak ważne jest to, aby stworzyć bezpieczniejsze środowisko nauczania zdalnego i pielęgnować dobre nawyki w zakresie cyberbezpieczeństwa wśród pracowników i uczniów – podsumowuje ekspert ESET.