Już wkrótce, m.in. w aplikacji mObywatel, będziesz mógł zgłosić zastrzeżenie, że nie chcesz zaciągać zobowiązań finansowych. Instytucje finansowe będą weryfikować ten fakt przed udzieleniem np. pożyczki. „Projektowane przepisy będą blokować możliwość dochodzenia roszczeń udzielonych pomimo dokonanego zastrzeżenia. Zdejmie to z osób, którym skradziono tożsamość, konieczność obrony przed długami, które powstały w wyniku działalności przestępców” – podkreśla Janusz Cieszyński, Pełnomocnik Rząd ds. Cyberbezpieczeństwa.
Skorzystanie z rządowej usługi będzie miało charakter informacyjny, wywoła również konsekwencje prawne. Instytucje finansowe będą miały obowiązek weryfikować, czy osoba zaciągająca zobowiązanie finansowe, nie dokonała zastrzeżenia w rządowej bazie. Przepisy będą blokować możliwość dochodzenia roszczeń udzielonych pomimo dokonanego zastrzeżenia. Takie rozwiązanie zdejmie z ofiar przestępstw konieczność obrony przed roszczeniami wynikającymi z działalności przestępców. Zastrzeżenie będzie darmowe i dobrowolne dla obywateli.
Podnosimy bezpieczeństwo obywateli
Zgodnie z propozycją ustawodawcy powstanie nowy rejestr zawierający informacje o zastrzeżonych numerach PESEL. Firmy udzielające pożyczek (Banki/SKOK, firmy pożyczkowe), ale też notariusze i sądy, będą miały obowiązek sprawdzić, czy dane wnioskującego nie widnieją w tym rejestrze. – Jeśli tego nie dopilnują, nie będą mogły dochodzić roszczeń od osoby, która padła ofiarą kradzieży tożsamości i zgłosiła ten fakt, a mimo tego złodziejowi udało się wyłudzić pieniądze czy zawrzeć jakąś umowę, wykorzystując skradziony dowód – wyjaśnia Janusz Cieszyński.
– Wszyscy słyszeliśmy o sytuacjach, gdzie osoba, której skradziono dowód osobisty, musiała spłacać kredyty czy pożyczki zaciągnięte przez złodziei posługujących się jej dowodem. Chcemy temu zapobiegać i poprawić bezpieczeństwo obywateli. Jeśli przepis wejdzie w życie, nie będzie można dochodzić roszczeń od osoby, która padła ofiarą takiego przestępstwa, a skorzystała wcześniej z rządowej usługi. Ale dotyczy to również takich sytuacji, jak np. zawarcie umowy dotyczącej sprzedaży nieruchomości – taka umowa nie będzie prawomocna – dodaje.
Nowe przepisy mają zmniejszyć liczbę przestępstw z użyciem skradzionej tożsamości, a także ograniczyć straty wynikające z wyłudzeń i inne skutki kradzieży tożsamości. Projekt nowelizacji ustawy o ewidencji ludności oraz niektórych innych ustaw w związku z zapobieganiem skutkom kradzieży tożsamości zostanie wkrótce skierowany do konsultacji.
Liczy się czas!
– Z aplikacji mObywatel korzysta już ponad 9 mln osób i ta liczba wciąż rośnie. Aplikacja będzie najwygodniejszym i najszybszym narzędziem skorzystania z nowej usługi. Jeśli nie mamy w swoim telefonie aplikacji, zastrzeżenia będzie można dokonać po zalogowaniu się na stronę mobywatel.gov.pl. Do tej pory, osoby poszkodowane nie miały zbyt wielu możliwości, żeby zapobiec wykorzystaniu ich skradzionej tożsamości. Teraz będziemy mogli zabezpieczyć swoje dane w ciągu kilku minut – tłumaczy minister Janusz Cieszyński.
Pojawi się też dodatkowe ułatwienie dla osób, które nie posługują się biegle komputerami. Aby dokonać zastrzeżenia, będzie można złożyć pisemny wniosek w dowolnym urzędzie gminy, okazując inny dowód potwierdzający tożsamość, np. paszport.