Zwiększamy dostęp do danych publicznych i ułatwiamy ich wykorzystywanie – Sejm uchwalił dziś ustawę o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Ustawa dostosowuje polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej w sprawie otwartych danych i ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. Sejm przyjął ją jednogłośnie. Teraz trafi do Senatu.
Szersze otwarcie
– Jesteśmy przekonani, że nowe regulacje pozytywnie wpłyną na innowacyjność polskiej gospodarki, a co za tym idzie – także na jakość życia obywateli – tłumaczy minister Adam Andruszkiewicz, sekretarz stanu w Kancelarii Premiera. – Po wejściu w życie nowych przepisów jeszcze więcej danych będzie mogło zostać wykorzystane do prowadzenia analiz, badań lub na potrzeby rozwiązań sztucznej inteligencji, w tym także dla biznesu i przemysłu, czy też modelowania kryzysowego. Rozwiązania te stworzą kompleksowe otoczenie regulacyjne oparte na trzech filarach: organizacyjnym, instytucjonalnym oraz technicznym – dodaje.
Planowane rozwiązania mają na celu zwiększenie podaży wartościowych danych publicznych dostępnych do ponownego wykorzystywania (m.in. dane o wysokiej wartości, dane dynamiczne, dane badawcze).
Nowe przepisy wzmocnią rynek oparty na danych m.in. poprzez zwiększenie liczby informacji udostępnianych przez sektor publiczny (np. dane o mobilności, meteorologiczne, ekonomiczne czy finansowe).
Jednym z celów ustawy jest także zapewnienie użytkownikom dostępu do wartościowych zasobów danych udostępnianych za pośrednictwem interfejsu programistycznego aplikacji (API) i w formatach przeznaczonych do odczytu maszynowego. Taki sposób dystrybucji danych umożliwi ich bardziej efektywne wykorzystywanie do tworzenia innowacyjnych produktów i usług, co będzie miało szczególne znaczenie dla profesjonalnych użytkowników (np. programistów, firm z branży IT, organizacji pozarządowych).
Najważniejsze rozwiązania
Oto najważniejsze rozwiązania wprowadzane w przyjętej przez Sejm ustawie:
Wprowadzono kategorię danych o wysokiej wartości, których ponowne wykorzystywanie wiąże się z istotnymi korzyściami dla społeczeństwa, środowiska i gospodarki. Mogą to być np.: dane geoprzestrzenne, meteorologiczne, czy dotyczące przedsiębiorstw i ich własności. Dane te będą musiały być udostępniane – co do zasady – bezpłatnie, w formacie nadającym się do odczytu maszynowego oraz za pośrednictwem interfejsu programistycznego aplikacji (API).
Podmioty zobowiązane będą musiały udostępniać dane dynamiczne do ponownego wykorzystywania, niezwłocznie po ich zgromadzeniu oraz za pośrednictwem API. Do danych dynamicznych, tj. danych podlegających częstym aktualizacjom lub aktualizacjom w czasie rzeczywistym – w szczególności ze względu na ich zmienność lub szybką dezaktualizację – mogą należeć np.: dane środowiskowe, dane wygenerowane przez czujniki czy dane o ruchu. Wartość ekonomiczna tego rodzaju zasobów zależy od natychmiastowej dostępności informacji i regularnego ich aktualizowania.
Ponownym wykorzystywaniem objęto dane badawcze w zakresie, w jakim dane te zostały wytworzone lub zgromadzone w ramach działalności naukowej finansowanej ze środków publicznych oraz są już publicznie udostępniane w systemie teleinformatycznym podmiotu zobowiązanego, w szczególności w repozytorium instytucjonalnym lub tematycznym. Danymi badawczymi mogą być np. wyniki eksperymentów, pomiarów, ankiet czy obserwacji prowadzonych w terenie.
Wprowadzono nowe rozwiązania, dotyczące m.in. portalu dane.gov.pl stanowiącego główną bramę dostępu do zasobów informacji sektora publicznego i Programu otwierania danych, który jest dokumentem strategicznym w obszarze polityki otwartych danych, a także sieci pełnomocników do spraw otwartości danych.
Nowe przepisy mają wejść w życie po 3 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych artykułów, które zaczną obowiązywać w innych terminach.
W rankingu Komisji Europejskiej, opisującym i oceniającym postępy oraz poziom dojrzałości krajów europejskich w zakresie otwierania danych publicznych (Open Data in Europe) – Polska awansowała do grupy liderów otwierania danych w Unii Europejskiej. Oprócz Polski, w czołówce krajów z największą otwartością danych znajdują się: Dania, Hiszpania, Francja, Irlandia, Estonia i Austria.