„Operacja polska” przeprowadzona przez NKWD w okresie Wielkiego Terroru w ZSRS, jest jedną z największych zbrodni o znamionach ludobójstwa w historii Europy XX w. Poczta Polska 29 września br. wprowadza do obiegu znaczek upamiętniający zamordowanych Polaków. Wraz ze znaczkiem wydana zostanie koperta okolicznościowa FDC oraz datownik. Agnieszka Sancewicz – autorka projektu zamieściła na znaczku węzeł w kształcie krzyża. Symbolizuje on Polaków zamordowanych przez NKWD w czasie Operacji Polskiej.
Zdjęcia oraz teksty zostały wykorzystane dzięki współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej oraz Centrum Naukowo–Informacyjnemu „Memoriał” w Moskwie.
Nowym znaczkiem obiegowym, wydanym w wielomilionowym nakładzie, będzie można opłacić usługę ekonomicznej przesyłki listowej nierejestrowanej gabarytu A w obrocie krajowym o wadze do 350g oraz ekonomicznej kartki pocztowej w obrocie krajowym – najpopularniejszych usług powszechnych. Gwarantuje to, że historia ludobójstwa, która została opowiedziana na znaczku, trafi do jak największej liczby odbiorców i stanie się częścią wspólnej pamięci.
Antypolska operacja przeprowadzona przez NKWD wyróżniała się skalą zbrodni i okrucieństwa. Szacuje się, że w okresie Wielkiego Terroru życie straciło co najmniej 200 tys. naszych rodaków. Oprócz Polaków represjonowane były inne narody. Operacje narodowościowe dosięgły m.in. żyjących w ZSRS Niemców, Łotyszy, Estończyków, Greków, Koreańczyków, Finów i Chińczyków. Masowe operacje wymierzone w „niechciane narody” sprawiły, że bolszewicki terror zapisał się w historii jako „wielki”.
Mimo tak olbrzymiej skali zbrodni „operacja polska” NKWD z lat 1937-1938 do dziś nie zaistniała w masowej wyobraźni. Wątek ten nie był podejmowany w literaturze, filmie. Z kolei w pamięci Zachodu Wielki Terror jest utożsamiany wyłącznie z nagłośnionymi procesami pokazowymi czołowych przywódców bolszewickich.
Poczta Polska, jako jeden z pierwszych podmiotów, rozpoczęła przywracanie pamięci o ofiarach Operacji Polskiej NKWD. W przeddzień 80. rocznicy wydania przez Nikołaja Jeżowa rozkazu operacyjnego nr 004485 otworzono w Głównym Urzędzie Pocztowym przy ulicy Świętokrzyskiej wystawę przygotowaną przez Instytut Pamięci Narodowej. 22 września ta sama wystawa została zaprezentowana w Katowicach, a w połowie października będzie eksponowana w Krakowie.
autor projektu: Agnieszka Sancewicz