W opublikowanej we wrześniu 2024 roku trzynastej edycji UN E-Government Survey Organizacja Narodów Zjednoczonych oceniła rozwój cyfrowej administracji w 193 państwach członkowskich, klasyfikując je w rankingu EGDI (E-Government Development Index). Pozycja Polski w tegorocznym rankingu nieznacznie spadła w porównaniu do poprzedniej edycji sprzed dwóch lat. Jak wypadamy na tle liderów cyfryzacji, takich jak Estonia czy Dania? Jakie wyzwania i możliwości stoją przed polską administracją w kontekście jej dalszej cyfryzacji?
Opracowanie UN E-Government Survey publikowane jest przez Organizację Narodów Zjednoczonych co dwa lata. Bada ono postępy państw w zakresie e-administracji, uwzględniając trzy kluczowe obszary: dostępność usług online, infrastrukturę telekomunikacyjną oraz kapitał ludzki. Stworzony w tym celu wskaźnik EGDI (E-Government Development Index) pozwala porównać ze sobą poszczególne państwa w rankingu i ocenić ich zaawansowanie we wprowadzaniu cyfrowej administracji.
Polska w EGDI – mocny średniak
W opublikowanym w 2024 roku rankingu EGDI Polska zajmuje 37. miejsce, co oznacza spadek o trzy pozycje w porównaniu do edycji z 2022 roku. Wskaźnik EGDI Index Polski wyniósł w 2024 roku 0,8648 i jest znacznie wyższy od średniej światowej (0,6382) i nieco wyższy od średniej europejskiej (0,8493).
EGDI światowego lidera – Danii – wynosi obecnie 0,9847, a lidera Europy Wschodniej – Ukrainy – 0,8841.
– Polska, mimo wysokich ocen w zakresie infrastruktury telekomunikacyjnej i kapitału ludzkiego, zmaga się jeszcze z wyzwaniami w integracji systemów administracyjnych oraz zapewnieniu pełnej dostępności usług online, ale od liderów rankingu wcale nie dzieli nas długa droga – komentuje Tomasz Kupfer, Business Development Director z Axians Polska, firmy IT odpowiedzialnej m.in. za implementację technologii ICT w obszarze rozwiązań sieciowych, infrastruktury sprzętowej, data center oraz cyberbezpieczeństwa – Dalsza budowa e-administracji w Polsce będzie w większym stopniu polegać na rozwoju istniejących rozwiązań, niż na tworzeniu ich od podstaw. Warto jednak zaznaczyć, że już teraz korzyści z cyfryzacji administracji są widoczne i przyczyniają się do zwiększenia efektywności administracji.
E-administracja w Polsce: korzystają miliony
Cyfryzacja administracji publicznej w Polsce postępuje, co widać zarówno we wzroście współczynnika EGDI dla naszego kraju (w 2003 roku wyniósł on 0.57644), jak i statystykach wykorzystania przez Polaków usług publicznych dostępnych cyfrowo.
Aplikacja mObywatel, która integruje cyfrowe dokumenty i dostęp do e-usług, została pobrana ponad 14 milionów razy.
W zintegrowanych z Internetowym Kontem Pacjenta (IKP) systemach wystawiono już 2,3 miliarda e-recept i ponad 230 milionów e-skierowań. Aplikacja IKP została już zainstalowana 7 milionów razy.
W 2024 roku ponad 15 milionów Polaków korzystało z Profilu Zaufanego, który jest niezbędnym narzędziem do autoryzacji w e-administracji. Przy jego pomocy portal Gov.pl (notuje on już średnio ponad 50 milionów odwiedzin miesięcznie) umożliwił realizację wielu istotnych usług administracyjnych, takich jak rejestracja narodzin dziecka, czy zgłoszenie utraty dowodu osobistego.
Popularność zyskują także usługi meldunkowe oraz składanie wniosków urzędowych online, wspierane przez takie systemy jak ePUAP i CEPiK 2,0.
– Cyfryzacja administracji publicznej niesie wymierne korzyści zarówno dla obywateli, jak i dla państwa. Możliwość załatwiania spraw urzędowych online oszczędza czas i zwiększa wygodę użytkowników, podczas gdy automatyzacja procesów przyspiesza ich realizację i redukuje biurokrację – podkreśla Tomasz Kupfer – Ważnym efektem jest także poprawa transparentności działań administracji i bezpieczeństwa danych obywateli, co wzmacnia zaufanie do instytucji publicznych.
Polska na cyfrowej mapie świata
Transformacja administracji publicznej opiera się zarówno na wieloletnich projektach cyfryzacyjnych, jak i na działaniach wymuszonych koniecznością zapewnienia ciągłości usług państwa w czasach kryzysu, takiego jak pandemia COVID-19 i towarzyszące jej obostrzenia.
Przykładem takiego „wymuszonego” wdrażania e-administracji jest Ukraina, która w trudnej rzeczywistości wojennej wprowadziła rozwiązania pozwalające obywatelom załatwiać wiele spraw online za pośrednictwem aplikacji mobilnych dostępnych także w Polsce. Kraj ten jeszcze w 2020 roku zajmował 69. miejsce w światowym rankingu EGDI, a dziś jest na miejscu 30.
– Polska ma teraz unikalną szansę na strategiczne, długofalowe i planowe podejście do cyfryzacji administracji – podkreśla Tomasz Kupfer. – Dlatego tak duże nadzieje wiążemy ze Strategią Cyfryzacji Polski do 2035 roku, która traktuje e-administrację jako fundament wzrostu gospodarczego oraz poprawy jakości życia obywateli. Kładzie ona szczególny nacisk między innymi na integrację systemów administracyjnych, rozwój e-usług oraz dalsze inwestycje w infrastrukturę cyfrową. Zgodnie z naszymi doświadczeniami, wraz z edukacją obywateli, daje to kierunek, który tworzy solidne podstawy dla efektywnej, dostępnej i bezpiecznej administracji publicznej w przyszłości. I – kto wie? – pierwszej dziesiątki Polski w rankingu EGDI?