Koalicja „Wybieram e-Faktury”, której jesteśmy członkiem przygotowała kolejne badanie na temat e-faktur w Polsce, które przeprowadzono w lutym br. Tegoroczny raport przedstawia stosunek Polaków do e-faktur. Zbadanie popularności tej formy obiegu dokumentów, wskazanie jej głównych wad i zalet oraz zidentyfikowanie największych barier w popularyzacji e-fakturowania.
Po raz pierwszy o e-faktury pytaliśmy Polaków w kwietniu 2013 roku, badanie objęło wtedy wyłącznie klientów indywidualnych. Dlatego w obecnie prezentowanym raporcie wiele wyników porównujemy do tych sprzed dwóch lat. Natomiast nowinką jest fakt, że obecna edycja badania została poszerzona o segment badawczy poświęcony środowisku biznesowemu. To pierwsza próba zdiagnozowania kwestii związanych z e-fakturowaniem w segmencie B2B.
E-faktury popularne w domach, ale nie w przedsiębiorstwach
Jak pokazują wyniki badania o e-fakturach słyszał już niemal każdy Polak, a wskaźnik ich wykorzystania wśród klientów indywidualnych w ciągu ostatnich dwóch lat prawie się podwoił. Niestety pozytywne doświadczenia Polaków z e-fakturami nie przekładają się na ich popularność w polskich firmach.
Badanie, miało odpowiedzieć na pytanie o popularność e-faktur w Polsce oraz zidentyfikować główne bariery dla dalszego rozwoju elektronicznego fakturowania. O e-faktury zapytano reprezentatywną grupę Polaków w wieku powyżej 25 lat oraz przedstawicieli 300 firm prowadzących działalność w Polsce.
Polacy nie tylko w zdecydowanej większości słyszeli o e-fakturach, ale też coraz chętniej z nich korzystają. W porównaniu do wyników badania z roku 2013, odsetek osób korzystających z e‑faktur wzrósł z 37% do 64%. Jednocześnie coraz więcej Polaków rezygnuje z papierowych wydruków – zgodnie z wynikami badania, popularność obu form fakturowania jest dziś bardzo zbliżona. Wzrost wskaźników wykorzystania e-faktur koresponduje z ich pozytywnym odbiorem, klienci po przejściu na fakturowanie elektroniczne bardzo rzadko decydują się na powrót do faktury papierowej.
Wyzwaniem dla dalszego rozwoju e-faktur mogą okazać się silne uprzedzenia 1/3 Polaków, czyli wszystkich tych, którzy nadal nie korzystają z elektronicznych dokumentów. Odpowiedzią jest zwiększanie świadomości na temat korzyści związanych z korzystaniem z takiego rozwiązania.
Konieczność prowadzenia działań edukacyjnych widać jednak przede wszystkim wśród przedstawicieli polskich firm. Polacy nie przekładają swoich pozytywnych domowych doświadczeń na środowisko pracy. Firmy bardzo sceptycznie podchodzą do faktur elektronicznych – według szacunków respondentów, jedynie co dziesiąty podmiot wystawia takie faktury. Odbierających e-faktury zdaniem badanych jest więcej, bo około 30%. Co czwarta badana firma w ogóle nie ma do czynienia z fakturami elektronicznymi!
Jak zauważa dr hab. Agata Gąsiorowska, psycholog ekonomiczny ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej we Wrocławiu,- firmy wydają się być jeszcze bardziej przyzwyczajone do faktur papierowych niż konsumenci, i także podnoszą bezpieczeństwo danych jako jeden z ważniejszych powodów pozostawania przy takiej formie. Ważnym czynnikiem, podobnie jak w przypadku konsumentów, wydaje się lęk i brak wiedzy, przy czym w przypadku firm jest to niewiedza odnośnie stanowiska organów skarbowych i najprawdopodobniej lęk wynikający z tej właśnie niewiedzy w kontekście ewentualnej kontroli.
Warto przypomnieć, że w rzeczywistości stanowisko urzędów skarbowych jest jasne. Obecnie faktura elektroniczna podobnie jak „zwykła” zdefiniowana jest w ustawie z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535). Ustawa określa również, co rozumiemy przez zapewnienie autentyczności pochodzenia, integralności treści oraz czytelności faktury. Wskazuje na sposoby dochowania tych elementów oraz reguluje kwestie związane z wyrażeniem zgody na otrzymywanie faktów w formie elektronicznej.
Badanie zostało zrealizowane przez agencję badawczą Smartscope na zlecenie koalicji „Wybieram e-faktury”, metodą CATI, w dniach 23-27.02.2015, na ogólnopolskiej losowej, reprezentatywnej próbie Polaków w wieku 25+ oraz próbie 300 firm sektora prywatnego, zatrudniających powyżej 50 osób (struktura próby odpowiada strukturze firm w populacji).