Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów 14 listopada br. oddalił odwołanie Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji od decyzji Prezesa UKE w przedmiocie określenia rynku właściwego jako krajowego rynku świadczenia usługi przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych dla konsumentów.
W dniu 14 listopada 2014 r. r. przed Sądem Okręgowym w Warszawie – Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej „SOKiK”), odbyła się rozprawa w sprawie z odwołania Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji (dalej „KIGEiT”) od decyzji Prezesa UKE z dnia 8 sierpnia 2012 r. nr DART-SMP-6040-1/12(37) w przedmiocie określenia rynku właściwego jako krajowego rynku świadczenia usługi przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych dla konsumentów (tzw. Rynek 1), ustalenia, że na Rynku 1 występuje przedsiębiorca telekomunikacyjny o znaczącej pozycji rynkowej, wyznaczenia Telekomunikacji Polskiej S.A. (obecnie Orange Polska S.A. – dalej „TP”) jako przedsiębiorcy telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji rynkowej oraz utrzymania i zmiany względem TP określonych obowiązków regulacyjnych (dalej „Decyzja”).
SOKiK oddalił odwołanie KIGEiT.
W ustnych motywach rozstrzygnięcia SOKiK stwierdził, że w pierwszej kolejności niezasadne były wnioski dowodowe powoda w zakresie dotyczącym faktów, które nastąpiły już po wydaniu Decyzji.
KIGEiT powoływał się bowiem na dokumenty sporządzone po wydaniu Decyzji dla wykazania tendencji wzrostu liczby użytkowników telefonii VoIP przy jednocześnie malejącej ilości abonentów tradycyjnej telefonii stacjonarnej. Powód wywodził z tego tezę o substytucyjności między ww. usługami, a tym samym nieprawidłowym określeniu przez Prezesa UKE produktowego rynku właściwego w niniejszej sprawie, do którego nie zaliczono telefonii VoIP.
SOKiK, oddalając wnioski dowodowe KIGEiT, zauważył, że Prezes UKE bierze pod uwagę stan faktyczny istniejący w dacie wydania Decyzji. Natomiast Powód, kwestionując zakres produktowy właściwego rynku, w istocie polemizuje z dokonaną przez Prezesa UKE w roku 2011 analizą Rynku 1, na której bazuje określenie rynku właściwego zamieszczone w Decyzji. Innymi słowy, w ocenie Sądu, środki dowodowe Powoda zmierzają do wykazania zmiany ustalonego przez Prezesa UKE stanu faktycznego poprzez niezasadne uwzględnienie zdarzeń późniejszych, zatem wykraczają one poza okres stanowiący miarodajny punkt odniesienia do regulacji Decyzji. Tym samym nie mieszcząc się w przedmiocie zaskarżenia, powyższe środki dowodowe nie są istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.
W świetle art. 316 § 1 kpc, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, niedopuszczalne jest rozszerzanie podstaw prawnych i faktycznych decyzji administracyjnej o okoliczności zaistniałe po jej wydaniu. Powyższe dotyczy zwłaszcza decyzji wydawanych na podstawie art. 24 Pt, które ukierunkowane są na wywoływanie zmian w przyszłości, opierając się jednak na ustalonym stanie faktycznym w dniu ich wydania. Prezes UKE przeprowadza bowiem periodycznie analizę danego rynku, a następie wydaje decyzję, w której określa rynek właściwy oraz ustala, czy na tym rynku występuje podmiot zajmujący pozycje znaczącą i ewentualnie nakłada na niego (lub zmienia albo utrzymuje czy uchyla) obowiązki regulacyjne.
Przyczyną dla, której ustawodawca nałożył na Prezesa UKE obowiązek prowadzenia analiz rynku w sposób cykliczny, jest fakt, że rynek telekomunikacyjny jest dynamiczny, a nałożone obowiązki regulacyjne maja na celu likwidować sytuację braku skutecznej konkurencji. Zatem sprawą naturalną jest, iż po pewnym czasie od wydania decyzji na podstawie art. 24 Pt, sytuacja na rynku się zmienia. Gdyby w takim przypadku stosować zasadę określona w art. 316 kpc, tzn. wyrokowania w oparciu o stan na dzień wydania wyroku, a nie na dzień wydania decyzji, to wszystkie decyzje regulacyjne, które z racji swojego charakteru zmieniają zastaną na rynku sytuację, musiałyby zostać uchylone, gdyż z uwagi na dynamikę rynku oraz zmiany, które są wywołane przez te decyzje – stan faktyczny, który oceniał Prezes UKE, wydając skarżoną decyzję, uległ zmianie.
Zatem omówiona kwestia proceduralna implikuje stwierdzenie, że w chwili wydawania Decyzji, Prezes UKE prawidłowo określił produktowy rynek właściwy. Sąd stwierdził przy tym, iż wzrost ilości użytkowników czy ich całkowita liczba nie stanowią bowiem przesłanki zaliczenia danego produktu/usługi do rynku właściwego. Takimi przesłankami są – w świetle definicji rynku właściwego zawartej w art. 4 pkt 9 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów – przeznaczenie, cena, właściwości, w tym jakość, które powodują, że dane usługi odbierane są przez ich nabywców za substytuty. Słusznie zatem Prezes UKE i TP powoływali się na powyższe kryteria w kontekście wykazania różnic między usługami telefonii VoIP a usługami telefonii stacjonarnej, które pod kątem oceny ich nabywców nie są uważane za substytuty.
SOKiK uznał, że w niniejszej sprawie został wykazany brak substytutywności między ww. usługami. Chociażby zgodnie z dokumentem dopuszczonym jako dowód w niniejszej sprawie, z badań przeprowadzonych przez INDICATOR w 2011 r., jedynie 7,1% badanych byłoby skłonnych zrezygnować ze zwykłego telefonu stacjonarnego na rzecz stacjonarnego telefonu internetowego w technologii VoIP.
Na zakończenie SOKiK stwierdził, że zastosowane w Decyzji środki zaradcze są adekwatne oraz proporcjonalne (w sensie ich niezbędności i nienadmierności) do zauważonych przez Prezesa UKE problemów na Rynku 1.
Wyrok nie jest prawomocny.