Mimo spadku poczucia bezpieczeństwa, bankowość internetowa wciąż pozostaje obszarem, w którym respondenci czują się najbardziej bezpieczni – wynika z drugiej fali badań przeprowadzonych przez SW Research na zlecenie Banku Pocztowego. Na drugim miejscu pod względem czynności uznawanych za bezpieczne uplasowały się zakupy online (72% wskazań), które wyprzedziły przeglądanie stron internetowych (67%). Badanie ujawnia, że najmniej bezpieczne według respondentów są rozmowy telefoniczne oraz wymiana SMS-ów z nieznajomymi. Wśród metod oszustw finansowych najczęściej rozpoznawaną pozostaje „metoda na wnuczka”, znana aż 89% badanych, zarówno wśród osób dojrzałych, jak i ich dzieci powyżej 40. roku życia. Badanie jest częścią programu edukacyjno-społecznego „Cyberdojrzali. Bądź mądrzejszy od oszusta”, podczas którego eksperci Banku Pocztowego we współpracy z Komendą Stołeczną Policji prowadzą bezpłatne webinary i konferencje zwiększające wiedzę Polaków nt. cyber zagrożeń oraz sposobów na to, by nie paść ofiarą oszustów.
Badanie zostało przeprowadzone przez SW Research Agencję Badań Rynku i Opinii, na zlecenie Banku Pocztowego, w ramach programu „Cyberdojrzali. Bądź mądrzejszy od oszusta”, którego celem jest edukacja w zakresie cyberbezpieczeństwa oraz świadomego poruszania się w świecie finansów. W ramach badania przeprowadzono 1018 ankiet z reprezentatywnymi grupami osób w wieku 60+ (501 ankiet) oraz ich dzieci w wieku 40+ (517 ankiet). Fala II badań zrealizowanych na zlecenie Banku Pocztowego (Fala I badania zrealizowano we wrześniu 2023 roku) ukazuje stan wiedzy społeczeństwa nt. metod wykorzystywanych przez cyberoszustów oraz przedstawia doświadczenia ankietowanych z tym związane.
Bankowość internetowa najbezpieczniejsza
Polacy wciąż uważają bankowość internetową za najbezpieczniejszą formę aktywności online, mimo spadku zaufania o 7% względem roku ubiegłego (Fala I: 81%; Fala II: 74%). Na drugim miejscu uplasowały się zakupy online, które wskazało 72% respondentów. Co ciekawe, przeglądanie stron internetowych, które wcześniej zajmowało 2 miejsce, zanotowało 10-punktowy spadek (67%), co pokazuje rosnące obawy użytkowników w tym zakresie. Jeśli chodzi o różnice między grupami wiekowymi z danych wynika, że wśród osób 40+ pod względem bezpieczeństwa na pierwszym miejscu znajduje się robienie zakupów online (Fala I: 80%; Fala II: 76%), podczas gdy popularność pozostałych odpowiedzi jest zasadniczo taka sama we wszystkich grupach oraz w średniej. Zdecydowanie najniższy poziom zaufania dotyczy rozmów telefonicznych i wysyłania wiadomości SMS do osób nieznajomych. Tylko 35% badanych uważa rozmowy telefoniczne za bezpieczne, a pisanie SMS-ów z osobami nieznajomymi jest bezpieczne jedynie w opinii 27% respondentów.
– Tak niskie poczucie bezpieczeństwa Polaków w kontaktach telefonicznych i SMS-owych z nieznajomymi potwierdza, że społeczeństwo jest coraz bardziej świadome zagrożeń takich jak phishing, smishing czy wyłudzenia danych osobowych. To pozytywny sygnał, ponieważ pokazuje, że użytkownicy zaczynają ostrożniej i odpowiedzialniej podchodzić do ochrony swoich danych osobowych – komentuje Elżbieta Chicińska, Dyrektor Departamentu Bezpieczeństwa i Ryzyka Operacyjnego Banku Pocztowego i dodaje: – Spadek zaufania do bankowości internetowej oraz przeglądania stron WWW to efekt coraz bardziej zaawansowanych technik wyłudzeń stosowanych przez cyberprzestępców, którzy dostosowują swoje ataki do zachowań użytkowników. Mimo wzrostu świadomości, liczba ataków nadal rośnie, a ich formy łączą socjotechnikę z zaawansowanymi metodami technologicznymi. Dlatego tak ważne jest podnoszenie świadomości i regularne aktualizacje stosowanych zabezpieczeń.
Coraz więcej badanych zna przestępczą metodę „na dopłatę do paczki” oraz „na pracownika banku”
– Przeprowadzone już po raz drugi na nasze zlecenie badania potwierdzają, że Polacy są coraz bardziej świadomi zagrożeń w sieci. Fakt ten potwierdza zasadność i coraz większą efektywność realizowanych w sektorze bankowym działań edukacyjnych, takich właśnie jak program Banku Pocztowego „Cyberdojrzali. Bądź mądrzejszy od oszusta”. Jednocześnie rosnące różnice w poziomie wiedzy między pokoleniami pokazują, że edukacja cyfrowa musi być kontynuowana, wciąż wymaga wzmocnienia oraz poszukiwania optymalnych sposobów dotarcia z przekazem, szczególnie do osób dojrzałych po 60 roku życia – mówi Radosław Kazimierski, Dyrektor Departamentu Marketingu i PR Banku Pocztowego.
Wśród metod oszustw finansowych najpowszechniejszą pozostaje tzw. „metoda na wnuczka”, znana aż 89% badanych, zarówno wśród osób dojrzałych, jak również ich dzieci powyżej 40 r.ż. Najmniej znaną wśród badanych metodą jest „oszustwo na tanią wycieczkę sakralną”, o której słyszało jedynie 17% osób. Największe różnice pomiędzy grupami w świadomości zagrożeń zauważalne są w przypadku metody „na sprzedaż na OLX” – jest ona znana 54% osób 40+ oraz tylko 38% osób 60+. Oszustwa „na wiadomość hackerską” są znane średnio 36% respondentów. Mimo, iż zaznaczyło ją 42% osób 40+ (Fala I: 41%), wśród seniorów słyszało o niej zaledwie 30% badanych. Między falami największą różnicę można dostrzec w metodzie „na dopłatę do paczki” – wskazało ją o 7 p.p. więcej respondentów w stosunku do poprzedniej fali badania (Fala I: 67%; Fala II: 74%) oraz w metodzie „na pracownika banku” (Fala I: 66%; Fala II: 72%). Większą znajomością w II fali charakteryzowało się także „oszustwo na „szybki zysk” (Fala I: 51%; Fala II: 57%) – o 6 p.p. więcej w stosunku do poprzedniego roku.