Poprawy komfortu życia, lepszego poziomu cyberbezpieczeństwa, zmniejszenia liczby nieszczęśliwych wypadków w pracy, a także wyższego poziomu personalizacji produktów i usług – spodziewają się internauci w związku z wykorzystaniem sztucznej inteligencji (AI). Jednocześnie wielu z nich obawia się, że nowa technologia odbierze ludziom pracę – wynika z raportu na temat postrzegania sztucznej inteligencji przez internautów, przygotowanego przez Państwowy Instytut Badawczy NASK.
Raport Działu Badań Rynku i Opinii Thinkstat NASK PIB „Sztuczna Inteligencja w społeczeństwie i gospodarce. Analiza wyników ogólnopolskiego badania opinii polskich internautów” został po raz pierwszy zaprezentowany 9 września br. podczas konferencji „Dimensions of artificial intelligence. NASK – Cyber reality – Poland” w Warszawie. Wydarzenie zorganizowało niedawno utworzone w NASK Centrum AIDA (Artificial Intelligence and Data Analysis), specjalizujące się w AI.
Obecny podczas konferencji minister cyfryzacji Marek Zagórski podkreślił konieczność edukacji i budowania świadomości społecznej w związku z technologiami opartymi na AI. „Prowadzimy intensywne działania, aby Polska była jednym z liderów, wykorzystujących sztuczną inteligencję. Jednak nastawienie społeczne ma kluczowe znaczenie, jeśli mamy wykorzystać naszą szansę” – mówił minister. Jak dodał, Polska pracuje właśnie nad strategią rozwoju technologii AI. Jest ona oparta na czterech filarach. Pierwszym z nich jest rozbudowa wiedzy i kompetencji wśród specjalistów (naukowców i przedsiębiorców). Drugim filarem jest infrastruktura – sieci umożliwiające szybki transfer danych i centra przetwarzania danych o jak największej mocy obliczeniowej. Trzeci filar stanowi finansowanie badań i wdrożeń. „W ramach nowej perspektywy finansowej Komisja Europejska przeznaczyła na program Digital Europe ok. 9 mld euro. Z tego obszaru chcemy uzyskać jak najwięcej – jako Polska i razem z naszymi europejskimi partnerami” – wyjaśnił Marek Zagórski. Jako czwarty filar wymienił prawo, które zadba o to, aby technologie były bezpieczne dla ludzi i godne zaufania. – Na każde 100 miejsc pracy, jakie znikną na skutek rozwiązań z zakresu AI powstanie 130 nowych. Dlatego powinniśmy się koncentrować, by te nowe miejsca powstały w Polsce. Dzięki temu nasz kraj będzie mógł stać się kreatorem, a nie tylko konsumentem nowoczesnych rozwiązań – dodał minister cyfryzacji.
Termin “sztuczna inteligencja” powstał w latach 50. ubiegłego wieku i od tamtego czasu jest przedmiotem gorących dyskusji eksperckich wśród badaczy i profesjonalistów. Obecnie jako SI rozumie się zaprojektowane przez człowieka skomplikowane systemy, które są w stanie działać bez ludzkiego nadzoru. Sztuczna inteligencja wkroczyła już do wielu dziedzin, m.in. do komunikacji, marketingu, informatyki czy wojskowości. Zdaniem ekspertów w niedługim czasie może znaleźć zastosowanie w takich branżach, jak medycyna, energ etyka, rozrywka, transport, edukacja, cyberbezpieczeństwo, usługi eksperckie czy rolnictwo.
-Najnowszy raport NASK prezentuje wiedzę oraz informacje, które posiada społeczeństwo o wymiarze funkcjonowania sztucznej inteligencji w Polsce. AI to prężnie rozwijająca się dziedzina technologiczna, która coraz częściej wkracza do naszej świadomości i codziennego życia. Dzięki sztucznej inteligencji w niedługim czasie możemy spodziewać się rozwoju wielu branż, zmagających się z napływem dużych ilości danych, w obecnych warunkach trudnych do przeanalizowania. Diagnostyka obrazowa, analizowanie fotografii satelitarnych – to tylko kilka z przykładów zastosowań AI, które już teraz mają miejsce. – podkreśla Dyrektor NASK Jacek Leśkow.
Zdecydowana większość (89,2%) badanych przez NASK internautów zetknęła się z terminem „sztuczna inteligencja”. Jedynie 4,1% respondentów odpowiedziało, że nie miało styczności z takim pojęciem. Wynika z tego, że termin ten wszedł już na stałe do codziennego języka, w dużej mierze dzięki literaturze czy filmom, choć nie oznacza, że badani dysponują szczegółową wiedzą na temat tego zjawiska.
Świadomość codziennej styczności z AI ma coraz więcej internautów. Już ponad połowa respondentów (52,3%) uważa, że sztuczna inteligencja ma wpływ na ich codzienne życie. Jednoznacznie nie może stwierdzić tego 15,2% badanych, a prawie co czwarty respondent uważa, że AI nie ma wpływu na ich życie. Pytani o to, w jakich obszarach technologia ma wpływ na ich życie, respondenci wskazują na obszary takie jak: rozrywka i gry (40,6%), transport, motoryzacja, komunikacja publiczna (37,9%) oraz media internetowe (37,7%).
Badani przez NASK internauci określili też priorytetowe ich zdaniem zadania, do których należałoby zaprząc nową technologię. Wśród najczęściej wymienianych było zastąpienie najcięższych i najbardziej niebezpiecznych prac, wykonywanych przez człowieka (63,1%), wspomaganie pracy wykonywanej przez człowieka (59,1%) oraz większa oszczędność w gospodarowaniu energią i zasobami naturalnymi (39,7%).
Upowszechnianie się technologii opartych na sztucznej inteligencji może nieść za sobą wiele korzyści. Respondenci wskazywali na poprawę komfortu życia (34%) i wzrost poziomu ochrony przed cyberatakami (33%). Prawie co trzeci ankietowany sądzi, że rozwój sztucznej inteligencji przyczyni się do zmniejszenia liczby nieszczęśliwych wypadków w pracy (32,7%), a także, że produkty i/lub usługi będą bardziej dostosowane do potrzeb klientów (30,3%). Tylko niecałe 6% badanych spodziewa się, że poziom bezrobocia spadnie.
Respondenci mają też swoje obawy związane z AI. 60,5% twierdzi, że prywatność obywateli będzie narażona na ciągłe śledzenie. 37,7% wyraża obawę, że wzrośnie ryzyko cyberataków, a 22,4 % – że będzie mniej atrakcyjnych miejsc pracy.
Choć badani życzyliby sobie, żeby technologia AI znalazła zastosowanie przy wykonywaniu prac niebezpiecznych dla człowieka, to równocześnie boją się, że w ogóle odbierze ludziom pracę. – Istotny odsetek badanych (ponad 40%) obawia się także technologicznego bezrobocia (bezpowrotnej likwidacji miejsc pracy spowodowanej przez automatyzację), a co czwarty wskazał na zagrożenie wzrostem nierówności ekonomicznych – zauważa dr Rafał Lange z Działu Badań Rynku i Opinii NASK.
Dlatego prawie połowa (47,3%) respondentów oczekuje, że powstaną regulacje, chroniące dzisiejsze miejsca pracy przed automatyzacją przez pracodawców.
Według dr. Wojciech Pawlaka doradcy Dyrektora NASK ds. polityki informacyjnej, Polacy oczekują dalszego rozwoju usług opartych na AI w wielu obszarach, ale na razie podchodzą do tych usług stosunkowo nieufnie. O pełny zaufaniu do danej technologii świadczy odpowiedź „zdecydowanie tak” na pytanie o to czy ankietowany gotów byłby z niej skorzystać.
– Tylko 7% zdecydowanie przesiadłoby się do autonomicznego samochodu. Z lekarzem jeszcze jest gorzej – zaufanie do lekarza-sztucznej inteligencji deklaruje 4,3%. Natomiast edukowania dzieci i młodzieży w ogóle nie powierzalibyśmy systemom AI – mówił Wojciech Pawlak.
Badani oceniają, że na rozwoju AI zyskają głównie międzynarodowe korporacje, firmy z branży ICT. Wśród krajów, które najbardziej skorzystają na rozwoju sztucznej inteligencji na pierwszym miejscu wymieniane są Chiny. Korzyści dla Polski przewiduje jedynie 6% respondentów.