Nowelizacja prawa telekomunikacyjnego, która obowiązuje od dziś, wprowadza kilka ważnych zmian dla konsumentów korzystających z usług sieci komórkowych, telefonii stacjonarnej, telewizji kablowej i satelitarnej. Nie będzie już rozbieżności interpretacyjnych: po zmianie umowy przez telefon lub internet, możesz odstąpić od niej w ciągu 14 dni. Masz prawo wskazać kwotę, do której jesteś gotowy ponosić wydatki na SMS-y premium. Domyślna to 35 zł.
Odstąpienie od umowy
Znikną nieprawidłowości na rynku związane z błędną interpretacją kwestii odstąpienia od umowy w przypadku zmiany jej warunków przez telefon lub internet. Wynikały z rozbieżności między prawem telekomunikacyjnym a ustawą o prawach konsumenta. W pierwszym był przepis pozwalający to zrobić w ciągu 10 dni i tylko, jeśli firma nie zaczęła już za zgodą abonenta wykonywać świadczenia na zmienionych zasadach. Nowelizacja go usunęła. Konsument ma bowiem prawo odstąpić od umowy w ciągu 14 dni, nawet jeśli przedsiębiorca uruchomił usługi. Dotychczasowy termin 10 dni z prawa telekomunikacyjnego mógł więc być stosowany tylko w relacjach między firmami. Warto też przypomnieć, że zgodnie z ustawą o prawach konsumenta przy zawieraniu lub zmianie umowy przez telefon przedsiębiorca musi potwierdzić konsumentowi warunki oferty na papierze lub trwałym nośniku, zanim ten podejmie definitywną decyzję o związaniu się umową.
Już w 2014 r. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Urząd Komunikacji Elektronicznej przedstawiły wspólne stanowisko w tej sprawie. Wyjaśniły w nim, że konsumenci są tak samo chronieni w przypadku umów telekomunikacyjnych, jak w przypadku innych usług, które zamawiają przez internet lub telefon. Mimo tego przedsiębiorcy z tej branży niekiedy próbowali ograniczać do 10 dni prawo odstąpienia od umowy. Pojawiały się też nieprawidłowości dotyczące procedury zawierania umowy z wykorzystaniem telefonu. Przykładowo UOKiK w 2017 r. wydał decyzję wobec spółki Multimedia Polska. Przedsiębiorca uniknął kary, bo zobowiązał się, że zmieni praktykę i przyzna klientom rekompensaty. Urząd przygląda się podobnym nieprawidłowościom u innych firm: operatorów telefonii komórkowej i kablówek. W toku są postępowania wyjaśniające dotyczące praktyk T-Mobile, Polkomtel, P4, Orange i UPC oraz postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów prowadzone wobec Vectry.
SMS-y premium
Nowelizacja wprowadza też zmiany dotyczące usług o podwyższonej opłacie, czyli SMS-ów premium. W ostatnich latach UOKiK otrzymywał wiele skarg od poszkodowanych konsumentów. Nieprawidłowości dotyczyły m.in. oferowania fałszywych bonów na zakupy do markowych sklepów, konkursów z nieistniejącymi nagrodami, a nawet straszenia wróżbami, które można było odwrócić, wysyłając drogiego SMS-a. Urząd kilkanaście razy interweniował u operatorów telefonii komórkowej albo u współpracujących z nimi podmiotów trzecich. UOKiK prowadzi też kilka postępowań wobec przedsiębiorców, u których podejrzewa nieprawidłowości przy usługach premium. W efekcie tych działań zniknęło kilka serwisów internetowych z nieuczciwymi akcjami, a konsumenci w części przypadków otrzymali zwrot poniesionych kosztów. Zmniejszyła się też w ostatnim czasie liczba skarg.
Po nowelizacji prawa telekomunikacyjnego:
- zanim dostawca usługi premium zacznie ją świadczyć, musi uzyskać zgodę konsumenta,
- 35 zł – tyle ma wynosić domyślna kwota, do wysokości której abonent może ponosić koszty SMS-ów premium w danym okresie rozliczeniowym. Operator musi mu umożliwić także wybór innego progu spośród co najmniej czterech: 0 zł, 35 zł, 100 zł, 200 zł,
- konsument może całkowicie zablokować usługi premium, w tym połączenia przychodzące, nawet jeśli są bezpłatne,
- operator nie może naliczać opłat za usługi wykonane z naruszeniem woli abonenta, np. jeśli pomimo jego życzenie nie założył blokady,
- usługi premium mogą świadczyć tylko podmioty wpisane do rejestru prowadzonego przez prezesa UKE.
Forma dokumentowa umowy
Do tej pory umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych musiały mieć formę pisemną lub elektroniczną (z wykorzystaniem specjalnego formularza). Od dziś mogą być zawierane też w formie dokumentowej. Oznacza to, że wystarczy, że zaakceptujesz warunki w taki sposób, żeby można było cię zidentyfikować, np. e-mailem, SMS-em, przez telefon podczas nagrywanej rozmowy. Podpis nie jest potrzebny. Przy formie dokumentowej przedsiębiorca musi dostarczyć konsumentowi na trwałym nośniku treść umowy oraz oświadczenie abonenta o związaniu się jej warunkami. Formę kontraktu wybiera klient spośród tych, które firma ma w ofercie.
Przedsiębiorcom przypominamy, że trwały nośnik musi gwarantować trwałość i niezmienność zapisanych informacji oraz ich dostępność przez okres potrzebny do realizacji umowy i związanych z nią roszczeń. Trwałym nośnikiem może być np. papier, płyta CD, e-mail, SMS, wewnętrzny serwis abonencki, jeśli spełniają wymienione cechy.