„Mistrzowie Kodowania” i „Centrum Cyfrowe: Projekt Polska” na debacie pod hasłem „Przedszkolak potrafi. Nowa jakość edukacji dla najmłodszych” zaprezentowali wyniki raportu „Mistrzowie Kodowania Junior. Raport z badań” . Materiały przedstawiają efekty stosowania innowacyjnych metod nauczania z wykorzystaniem technologii cyfrowych w edukacji dzieci w wieku 3-5 lat.
Cyfrowa codzienność nie pozostawia już wątpliwości, „czy” przygotowywać dzieci do korzystania z nowych technologii. Pozostaje jednak zastanowić się „jak” to robić.
– Od dawna wiedzieliśmy, że technologie cyfrowe to stały element codzienności ponad 70% dorosłych Polaków i niemal 100% nastolatków – mówi dr Justyna Jasiewicz z Centrum Cyfrowego: Projekt Polska. – Brakowało nam wiedzy na temat kontaktu maluchów – 3-, 4- i 5-latków z nowymi mediami. Badanie, które przeprowadziliśmy wokół pilotażowej edycji programu „Mistrzowie Kodowania Junior”, pozwoliło nam rozpoznać to zagadnienie.
– Wynikiem tego badania jest więc nie tylko wypracowanie rekomendacji pomocnych w dalszym procesie wdrażania programu, ale przede wszystkim identyfikacja najczęstszych praktyk użytkowania sprzętu ICT przez dzieci w wieku przedszkolnym oraz postaw rodziców wobec kontaktu dzieci z nowymi technologiami i wprowadzania ich w cyfrowy świat – dodaje Maria Wierzbicka, współautorka raportu badawczego.
Technologie – nowe, a może naturalne?
Z przeprowadzonych badań wynika, że blisko 50-60% gospodarstw domowych osób biorących udział w badaniu jest wyposażonych przynajmniej w jeden telewizor, komputer, tablet lub telefon komórkowy. Średnio 30% z nich dysponuje zaś więcej niż jednym tego rodzaju urządzeniem. Są to sprzęty najczęściej obecne w domach jeszcze przed narodzeniem dziecka, co oznacza, że od początku wzrastało ono w ich otoczeniu, odbierając je jako coś stałego i naturalnego.
Telewizor to nie technologia?
Badania ujawniły, że tylko 10% dzieci w ogóle nie korzysta z odbiorników telewizyjnych, a aż 24% ogląda telewizję ponad siedem godzin w tygodniu. Liczba godzin spędzanych przez dzieci przed telewizorem sięga nawet kilkunastu, a maksymalnie 30 godzin (!) w tygodniu. Inne urządzenia ICT są udostępniane dzieciom nieporównanie rzadziej – połowa dzieci w ogóle nie używa telefonu komórkowego, tabletu, laptopa. Wyniki te pozwalają sądzić, że w domu kontakt przedszkolaków ze sprzętem ICT jest ograniczony do biernego używania, bez możliwości kształtowania umiejętności twórczego wykorzystywania technologii cyfrowych.
Technologie okiem rodziców
W wypowiedziach rodziców pojawiają się sprzeczności, które ukazują specyficzną postawę. Badani powszechnie i jednomyślnie podkreślają wysokie walory edukacyjne korzystania z komputera, takie jak nauka liter i cyfr, tekstów piosenek, poprawa sprawności manualnej, wzbogacenie słownictwa, poznanie podstaw języka angielskiego.
Z badania wynika jednak, że 60% rodziców w rzeczywistości nie wykorzystuje technologii informacyjno-komunikacyjnych do pomocy w nauce czy w rozwijaniu nowych umiejętności u dzieci, a aż połowa badanych deklaruje, że ich dziecko w ogóle nie korzysta z telefonu komórkowego, tabletu czy laptopa.
Zdaniem prelegentki debaty – Jolanty Okuniewskiej, nauczycielki nominowanej do Global Teacher Prize – edukacja cyfrowa jest koniecznością, ponieważ dzieci mają styczność z nowoczesnymi technologiami od urodzenia. Nie zawsze rodzice wiedzą, w jaki sposób wykorzystywać nowe media właściwie. Rolą nauczyciela jest wskazać dobre wzory.
Nauczyciele przedszkolni w świecie nowych technologii
W przeprowadzonych badaniach zarysował się również problem braku dostępności sprzętu ICT w przedszkolach. Blisko 2/3 badanych placówek nie było wyposażonych w komputery, z których nauczyciele mogliby korzystać w trakcie zajęć. Nic więc dziwnego, że do pracy z dziećmi wykorzystują oni prywatny sprzęt. Według danych ilościowych 53% pedagogów posiłkuje się własnym telefonem komórkowym, około 27% – tabletem.
90% ankietowanych nauczycielek przedszkolnych pozyskuje z sieci scenariusze zajęć i pomoce dydaktyczne – kolorowanki, historyjki obrazkowe czy karty pracy. 3/4 badanych pobiera także materiały audiowizualne, prezentacje multimedialne czy zdjęcia.
Jednocześnie Internet jest dla nauczycieli przedszkolnych niewykorzystaną platformą wymiany doświadczeń i zdobywania kwalifikacji zawodowych. Tylko 29% ankietowanych konsultuje się z innymi pedagogami online, jedynie 14% uczestniczy zaś w webinariach.
– Powinniśmy chronić najmłodszych, tak samo jak wszystkie dzieci – bez względu na wiek, przed negatywnymi skutkami korzystania z nowych technologii, ale nie przed samą technologią – podsumowuje Iwona Brzózka-Złotnicka, koordynator programu „Mistrzowie Kodowania”. – Nie udawajmy, że technologia nie dotyczy najmłodszych, bo możemy przegapić najwłaściwszy moment w rozwoju dziecka, kiedy mamy jeszcze wpływ na kształtowanie u niego właściwych nawyków cyfrowych.