Wyniki nowego badania przeprowadzonego wśród europejskich pracowników sugerują, że kres systemu sztywnych godzin pracy może mieć niebezpieczne konsekwencje. Zagadnienie równowagi między pracą a życiem prywatnym wśród europejskich pracowników biurowych zaczyna ustępować miejsca pod względem znaczenia zjawisku zacierania granic pomiędzy pracą a życiem prywatnym. Takie są wnioski z opublikowanych przez firmę Samsung Electronics wyników nowego badania przeprowadzonego na grupie 4500 pracowników.
W raporcie People-Inspired Security („Bezpieczeństwo inspirowane ludźmi”) omówiono kwestię nowych umiejętności, które pozwalają pracownikom przeplatać elementy pracy i życia prywatnego, oraz technologie, którymi pracownicy posługują się w każdym z tych obszarów, z korzyścią dla siebie i dla pracodawcy. Skala zjawiska powinna skłonić europejskie przedsiębiorstwa do zainteresowania się ważnymi kwestiami dotyczącymi bezpieczeństwa, w tym wzrostem ryzyka zatrudniania „etatowych hakerów”.
Pozytywne aspekty zacierania granic pomiędzy pracą a życiem prywatnym
Trzy czwarte pracowników objętych badaniem przeprowadzonym przez Samsung przeplata pracę z życiem prywatnym, załatwiając sprawy prywatne w godzinach pracy (75 procent) i sprawy służbowe w czasie prywatnym (77 procent). Na każde 10 osób niemal 4 (38 procent) twierdzi, że to pomaga im wykonać większą ilość pracy w tym samym czasie. Prawie jedna trzecia (32 procent) uważa, iż dzięki temu lepiej panuje nad prywatnymi sprawami. Tyle samo respondentów utrzymuje, że pozwala im to zmniejszyć stres. O istotnej roli urządzeń mobilnych w zacieraniu granic pomiędzy pracą a życiem prywatnym świadczy fakt, że europejscy pracownicy biurowi mają zainstalowane średnio po 10 aplikacji do użytku typowo prywatnego na służbowych smartfonach oraz średnio po 8 aplikacji związanych z pracą na prywatnych. 41 procent używa tego samego prywatnego smartfona do pracy i do celów prywatnych, a 32 procent używa tego samego służbowego smartfona w obydwu sferach aktywności.
Rob Orr, wiceprezes ds. sektora przedsiębiorstw w Samsung Europe, mówi: – Wyniki naszego badania sugerują, że wielu pracowników maksymalnie upraszcza sobie życie wypełnione rozmaitymi zajęciami, wykorzystując urządzenia mobilne i kompetencje techniczne do wykonywania zadań związanych z pracą i życiem prywatnym szybko i wygodnie, co pozwala im samodzielnie decydować o miejscu i sposobie ich wykonania. Dzięki temu nie czują się rozpraszani ani przytłoczeni nadmiarem informacji – przeciwnie: potrafią przeplatać pracę z życiem prywatnym z korzyścią dla siebie i dla pracodawcy. Drugą stroną medalu w przypadku tego, skądinąd pozytywnego, aspektu jest jednak potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa stwarzane przez gorliwych pracowników.
Nowe zjawisko: etatowi hakerzy
Badanie pozwoliło zidentyfikować nową grupę „etatowych hakerów”, czyli dysponujących coraz większymi uprawnieniami i obeznanych z technologią europejskich pracowników, którzy wykorzystują samodzielnie wybierane technologie do wykonania powierzonej im pracy, nie zważając na ograniczenia narzucane przez pracodawcę. Na przykład:
- Ponad jedna czwarta (26 procent) respondentów zadeklarowała, że zdarza im się wykorzystywać własne rozwiązania techniczne do przezwyciężenia przeszkód w wykonaniu pracy wynikających z ograniczeń obowiązujących w firmie (np. poprzez używanie prywatnych smartfonów w celu uzyskania dostępu do określonych witryn internetowych – takich jak serwis wymiany plików Dropbox – które mogą być zablokowane na urządzeniach udostępnionych przez pracodawcę).
- Ponad jedna trzecia (36 procent) pracowników z pokolenia milenijnego, czyli osób w wieku 18–34 lat, to etatowi hakerzy. Jest to najwyższy odsetek we wszystkich grupach wiekowych objętych badaniem.
- Największe prawdopodobieństwo, że dana osoba jest etatowym hakerem występuje w przypadku Włochów (34 procent); najmniej takich osób jest wśród Belgów i Holendrów (19 procent).
Dr Dimitrios Tsivrikos, psycholog zachowań konsumenckich i biznesu z Kolegium Uniwersyteckiego w Londynie, tak skomentował te ustalenia: – Wyniki badania przeprowadzonego przez firmę Samsung sugerują, że podobnie jak przy rozwiązywaniu problemów i wprowadzaniu usprawnień w życiu prywatnym wielu pracowników stosuje „hakerskie metody” i wykorzystuje technologię do takich celów również w pracy. Osoby z pokolenia milenijnego, które wyrosły w otoczeniu technologii mobilnych, są naturalnymi popularyzatorami tego trendu, wykorzystując „wrodzoną” znajomość technologii cyfrowych i zaprzęgając technologie informatyczne do pracy na ich rzecz. Badania tego typu są bezcenne, ponieważ wytyczają drogę do innowacji, zarówno w zachowaniach, jak i w technologii, które przyczyniają się do poprawy ogólnego dobrostanu zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym. Europejskie firmy muszą opracować zasady polityki dotyczące pracy i bezpieczeństwa oraz strategie technologiczne z uwzględnieniem takich zachowań pracowników – o ile już tego nie zrobiły.
Znaczenie bezpieczeństwa inspirowanego ludźmi
Badanie wskazuje również na fakt, że dla europejskich pracowników biurowych kwestie dotyczące urządzeń mobilnych i bezpieczeństwa informatycznego pozostają w dużej mierze niejasne i niezrozumiałe. Na przykład:
- 29 procent respondentów używa prywatnych urządzeń w pracy do celów służbowych, nie wiedząc lub nie starając się dowiedzieć, czy jest to dozwolone.
- Taki sposób wykorzystywania prywatnych urządzeń jest najbardziej rozpowszechniony wśród hiszpańskich pracowników (39 procent).
- Ponad połowa (55 procent) respondentów nie wie, czy ich firma ma politykę bezpieczeństwa korzystania z urządzeń mobilnych – lub jeżeli nawet wie, że taka polityka istnieje, nie zna jej treści bądź wręcz umyślnie ją ignoruje.
Szkolenie pracowników w zakresie bezpiecznego używania danych firmy staje się coraz ważniejszą kwestią, zwłaszcza w świetle rozporządzenia o ogólnej ochronie danych, które UE ma wydać jeszcze w tym roku. W najnowszym projekcie tego aktu zaproponowano, aby na firmy, które łamią te zasady nakładać kary do 100 milionów euro lub 5 procent rocznego przychodu, w zależności od tego, która z tych kwot okaże się większa.
Rob Orr mówi: – Z naszych badań wynika, że w miarę jak praca i życie prywatne oraz korzystanie z urządzeń mobilnych w sprawach służbowych i osobistych przeplatają się ze sobą, konieczność precyzyjnego wyznaczenia granic między danymi służbowymi a prywatnymi nigdy nie była tak pilna. Właśnie dlatego narzędzia takie jak Samsung KNOX są tak ważne. Narzędzie to pozwala pracownikom między innymi na przełączenie się między aplikacjami wykorzystywanymi do celów prywatnych a chronioną hasłem przestrzenią służbową na tym samym urządzeniu, stosownie do okoliczności. Dobrą wiadomością dla firm jest fakt, że 70 procent naszych respondentów deklaruje, iż są oni bardziej świadomi kwestii bezpieczeństwa niż przed rokiem, a 95 procent podjęło w związku z tym nawet określone działania, takie jak zmiana haseł służbowych (30 procent) lub prywatnych (39 procent). Europejskie firmy mogą wykorzystać tę rosnącą świadomość i trend, wyposażając pracowników w lepszą wiedzę i technologię w celu wsparcia ewolucji ich cyfrowych kompetencji, zjawiska przeplatania się pracy z życiem prywatnym oraz zagadnień bezpieczeństwa w pracy i poza nią.
Pozostałe wnioski z badania:
- 36 procent respondentów ma poczucie, że wykonując czynności służbowe i prywatne na jednym urządzeniu, zwiększa własną ogólną produktywność.
- 30 procent deklaruje, że obecnie ich praca i życie prywatne przeplatają się ze sobą bardziej niż kiedykolwiek wcześniej.
- 70 procent osób załatwiających prywatne sprawy w czasie pracy spędza średnio do pół godziny dziennie na płaceniu rachunków lub korzystaniu z usług bankowych.
- Połowa osób pracujących w czasie formalnie wolnym od pracy poświęca średnio do 45 minut dziennie na pracę przed jej oficjalnym rozpoczęciem.
- Najwięcej osób przeplatających pracę z życiem prywatnym jest wśród Włochów – aż 90 procent z nich pracuje w czasie prywatnym, a 86 procent załatwia prywatne sprawy, będąc w pracy.