Premiery, prawykonania, projekty specjalne i muzyczne dominują w tegorocznym programie Enter Enea Festival. 13. edycja tego wyjątkowego jazzowego festiwalu, pod dyrekcją artystyczną Leszka Możdżera, odbędzie się Poznaniu już od 4 do 7 czerwca 2023 r. Dziewiąty rok z rzędu sponsorem wydarzenia jest koncern energetyczny Enea. Enter Enea Festival to cztery dni muzycznego spotkania w plenerze, położonego w Poznaniu Jeziora Strzeszyńskiego. Jak co roku program jest starannie dobrany przez Leszka Możdżera, dyrektora artystycznego
od pierwszej edycji wydarzenia. Festiwal łączy w sobie bezpretensjonalność, niezależność i swobodę, związaną z atmosferą imprezy plenerowej, z ekskluzywnością wynikającą z listy zaproszonych przez Leszka Możdżera artystów. Ci gwarantują publiczności najwyższy poziom muzycznych wrażeń. Festiwal odbywa się dzięki wsparciu Miasta Poznań. Sponsorem tytularnym od wielu lat jest Enea – koncern energetyczny z siedzibą w Poznaniu.
– Enter Enea Festival należy do grona najlepszych imprez jazzowych w Polsce. Festiwal wspieramy już od dziewięciu lat ponieważ jest to wyjątkowe wydarzenie muzyczne z niesamowitą energią. Coroczne, ogromne zainteresowanie publiczności festiwalem świadczy o renomie wydarzenia i wielkim zaufaniu do organizatorów. Cieszymy się, że dzięki naszemu zaangażowaniu pomagamy twórcom festiwalu w budowaniu tego zaufania i przygotowaniu „muzycznej uczty” nad Jeziorem Strzeszyńskim – powiedział Marcin Wenzel, zastępca dyrektora Departamentu Sponsoringu, Promocji i Zarządzania Marką w Enei.
W tym roku obok muzycznych wrażeń organizatorzy zaplanowali także odsłonięcie nad Jeziorem Strzeszyńskim nowej instalacji prof. Izabelli Gustowskiej “…siała Baba mak…”, która poszerzy kolekcję stałą w Poznań Visual Park.
Enter, jak co roku, będzie miejscem wielu premier i inicjatorem nowych muzycznych konstelacji, które wypełnią po brzegi tegoroczny program.
Program, który nie zna granic
4.06 – dzięki wsparciu Miasta Poznań i Enei Festiwal rozpocznie dzień otwarty dwoma koncertami – niespodziankami, które czekać będą zarówno na schodzących z popołudniowego słońca plażowiczów, jak gości szukających atrakcyjnego programu artystycznego na niedzielny wieczór. Koncerty rozpoczną się o godzinie 18.00.
Czerwcowy wieczór, 4 czerwca zwieńczy inauguracja nowej instalacji w kolekcji Poznań Visual Park, otwartym parku obiektów artystycznych kuratorowanym przez ABC Gallery i prowadzonym przez Fundację “Europejskie Forum Sztuki” : “…siała Baba mak…” prof. Izabelli Gustowskiej.
– Ośmiometrowa makówka wyrastająca z zaprojektowanej łąki z czerwonymi makami tworzy pewnego rodzaju odgrodzoną strzeszyńską wyspę Lemnos. Kiedy zbliżymy się do niej niezależne od baterii słonecznej dodatkowe czujniki rozświetlą makówkę i usłyszymy ludową pieśń o silnej Babie , która siała mak – o instalacji powiedziała prof. Izabella Gustowska.
O godz. 20.30 festiwal otworzy taneczny korowód Bab śpiewających pod wodzą multiinstrumentalistki i śpiewaczki Malwiny Paszek i towarzyszącego jej zespołu. Po zachodzie słońca, w ABC Gallery otwarta zostanie też wystawa prof. Gustowskiej “Memory”, kuratorowana przez Jagnę Domżalską.
5.06 Festiwal otworzy tunezyjski mistrz lutni oud Dhafer Youssef, który jest właśnie w premierowej trasie albumu “Street of Minarets” – będzie to polska premiera koncertowa wydawnictwa.
– Tematyka albumu dotyczy przede wszystkim podróży. Po podróżach w cztery strony świata, w poszukiwaniu nowych dźwięków, tutaj śpiewam inaczej i używam efektów wokalnych, przy których się wychowałem. Mam tu na myśli szczególnie efekt dźwiękowy megafonów na wezwanie do modlitwy – stąd tytuł płyty, Street of Minarets – powiedział Dhafer Youssef. – Ta płyta to podróż w czasie, jak most, pomiędzy dzieckiem, którym byłem, melomanem i wielbicielem wielkich mistrzów jak Miles Davis czy Herbie Hancock, a dorosłą jednostką, którą się stałem. Most pomiędzy jazzem lat 50-tych, a jego bardziej rockową wersją z lat 80-tych. Chciałem pokazać, że jestem muzykiem w wiecznym ruchu, unikającym etykietki kiczu czy egzotyki – dodaje Youssef.
Drugim poniedziałkowym koncertem będzie Jazz Forum Machine, w skład której wchodzą Kasia Pietrzko, Maciej Kądziela, Jakub Mizeracki, Tomasz Chyła, Kacper Smoliński, Roman Chraniuk, Adam Zagórski – muzycy o ugruntowanej pozycji, licznych nagrodach zdobytych na ogólnopolskich i międzynarodowych konkursach, zwycięstwach w dorocznych ankietach krytyków i czytelników JAZZ FORUM – indywidualnie, czy z macierzystymi zespołami. „Drżyj Wierchuszko polskiego jazzu, idzie nowe” – powiedział o nich Andrzej Zieliński, dziennikarz muzyczny radiowej Dwójki.
Głównym wydarzeniem tegorocznego Enter Enea Festival będzie prapremiera nowego albumu Leszka Możdżera i Orkiestry Instrumentów Dawnych Warszawskiej Opery Kameralnej MACV pt. Composites. Prezentowany materiał to sześć utworów, z których cztery (zatytułowane Compositum I,II,III,IV) nie są kompozycjami, a kompozytami, będącymi mistrzowskim połączeniem kompozycji i improwizacji. Partie fortepianu zostały przez Leszka Możdżera zaimprowizowane, a do tych improwizacji artysta dopisał partyturę dla orkiestry. Dwa pozostałe utwory – Ballad For Lars, zadedykowany szwedzkiemu kontrabasiście Larsowi Danielssonowi oraz liryczny Natalladia – Możdżer skomponował klasycznie. Usłyszymy je w wykonaniu orkiestry z gościnnym udziałem perkusjonalistki, Patrycji Betlej. Koncert poprowadzi maestro Marcin Sompoliński.
– Patrycja Betley to bardzo wyrazista artystka, obdarzona wyjątkową wyobraźnią. Oprócz świetnego pulsowania i wielobarwności jej gra przejawia ową obezwładniającą, kobiecą delikatność, która nadaje brzmieniu swoistej nieuchwytnej miękkości, dzięki czemu muzyka łatwiej wlewa się do serc słuchaczy. A przecież ja, jako pianista też jestem słuchaczem tego, co gramy – powiedział Leszek Możdżer, dyrektor artystyczny Enea Enter Festival.
Composites powstało na zamówienie Warszawskiej Opery Kameralnej, która specjalnie na Enter Enea Festival przygotowuje wyjątkowe wydanie albumu w kolekcjonerskim limitowanym (500 egzemplarzy), numerowanym boksie zawierającym kolorową płytę winylową, kasetę magnetofonową oraz książeczkę. W każdym boksie znajdzie się również certyfikat z autografem Leszka Możdżera. Album w przedsprzedaży nabyć będzie można wyłącznie podczas Enter Enea Festival i na stronie internetowej Opery Kameralnej.
Wtorkowy program (6.06) rozpocznie koncert na dwa fortepiany Makowicz vs. Możdżer. Adam Makowicz bez wątpienia jest postacią ikoniczną dla polskiej pianistyki jazzowej. Leszek Możdżer dostał pierwszą płytę Adama Makowicza kiedy miał osiem lat. Tak właśnie zaczęła się jego przygoda z jazzem. Kto mógł przypuszczać, że ćwierć wieku później sam nagra z nim płytę w duecie i to w słynnej nowojorskiej Carnegie Hall? Tych dwóch pianistów dzieli bardzo wiele – podejście do swingu, język harmoniczny, estetyka brzmieniowa, frazowanie, anatomia stylu, repertuar… Takie połączenie wydawałoby się niemożliwe, gdyby nie fakt, że mają w sobie pewne podobieństwa zbudowane z owych decydujących, subtelnych konsystencji: miłości do muzyki, wytrwałości w wykuwaniu własnego, pianistycznego języka, szacunku do muzycznej tradycji oraz ambicji w dążeniu do świata wyimaginowanej doskonałości. Pierwsze spotkanie tych pianistów odbyło się w roku 2005 i od tamtego czasu koncerty duetu Makowicz – Możdżer przestały być konfrontacją dwóch pianistycznych asów, pokryły się nieuchwytną mistrzowską patyną, stając się artystyczną emanacją pełną dojrzałej subtelności, niewymuszonego kunsztu i zyskały atrybuty głębokiej, ludzkiej relacji tych dwóch wyjątkowych artystów.
Premierą 6.06 będzie koncert “Mélusine” Cécile McLorin Salvant, który odbędzie się w ramach światowej trasy promującej album tej amerykańskiej wokalistki o haitańskich korzeniach, trzykrotnej laureatki Grammy. Uznawana za najlepszą współczesną wokalistkę dzisiejszej sceny jazzowej Cecile McLorin Salvant jest artystką wszechstronną. Komponuje, pisze teksty, śpiewa i wyraża się przez sztuki plastyczne. Wykształcona klasycznie, zanurzona w jazzie, bluesie i folku, czerpiąca z teatru muzycznego i wodewilu, oprócz fenomenalnego warsztatu muzycznego dysponuje też prawie teatralnymi środkami wyrazu, które czynią z jej koncertów niezapomniane wydarzenia.
Wieczór 7.06 zwieńczy prawykonanie utworu powstającego na zamówienie Festiwalu i dedykowanego Jezioru Strzeszyńskiemu, którego autorem jest Rafał Zapała.
– Unikalnym aspektem festiwalu Enter jest jego naturalne otoczenie, bliskość jeziora. W moim projekcie THE LAKE HAS A MASTER PLAN (pharoah sanders tribute) chcę zaangażować akustyczne właściwości tej niezwykłej sytuacji. Zamierzam wykorzystać narzędzia ekologicznej kultury muzycznej spod znaku field recording, celem będzie „nagłośnienie” jeziora i wykorzystanie go jako warstwy brzmieniowej koncertu – powiedział Rafał Zapała.
Zapała nie dostrzega granic pomiędzy muzyką poznaną poprzez akademickie wykształcenie, muzyczne doświadczenia kontrkultury i współpracy z artystami z innych dziedzin sztuki. Jego muzyka jest prezentowana na festiwalach muzyki współczesnej, w jazzowych klubach, scenach muzyki eksperymentalnej oraz w otwartych przestrzeniach miejskich. Szczególne miejsce w twórczości zajmują akcje i instalacje dźwiękowe wpisane w przestrzeń miejską, m.in.: Sensorium (monumentalna instalacja w wieży zegarowej CK ZAMEK w Poznaniu) i Post Apocalypsis (Złoty Medal dla polskiego pawilonu za „Sound Design” na Quadriennale w Pradze w 2015 r.). Koncert przygotowywany na scenerię Jeziora Strzeszyńskiego dołączy do tej kolekcji.
Środowy program 7.06 rozpocznie jedyny koncert Glorii Campaner – po świetnym przyjęciu jej wspólnego koncertu z Leszkiem Możdżerem, wydanego też jako album koncertowy artystka wraca do Poznania ze swoim trio. Na scenę Enter Enea Festival zaprosiła wybitnych włoskich instrumentalistów: klarnecistę Alessandro Carbonarę i bandoneonistę Mario Stefano Pietrodarchiego, z którymi zagra koncert „Astor”.
Jan Ptaszyn Wróblewski Quartet to szczególnie wyczekiwany koncert tegorocznej edycji Enter Enea Festival. Jan Ptaszyn Wróblewski, legenda polskiego jazzu, wybitny saksofonista, kompozytor, aranżer, dyrygent, lider, pedagog, a także ceniony publicysta i dziennikarz muzyczny, który od blisko 70. lat współtworzy historię polskiego jazzu zaprosił do udziału w koncercie Leszka Możdżera.
Zwieńczeniem czerwcowego programu będzie pierwszy w Polsce koncert Connie Han Trio. Jak czytamy w amerykańskiej prasie pianistka i kompozytorka przemawia głosem starożytnej bogini miłości, piękna i wojny na odważnym, zachwycającym i ambitnym nowym albumie Secrets of Inanna jest inspirowany sumeryjską mitologią i czerpie w dużej mierze z Zejścia Inanny do świata podziemnego – starożytnego sumeryjskiego eposu opisującego zejście bogini z jej królestwa w niebie. Po drodze musi zmierzyć się ze swoją starszą siostrą Ereszkigal, mroczną królową podziemnego świata, a tym samym z własną wewnętrzną ciemnością. Bogini zostaje zabita, ale odradza się jako gwiazda zaranna odbijająca się echem w późniejszych opowieściach o Wenus, Isztar i Afrodycie. Han stworzyła i napisała muzykę do albumu we współpracy z jej długoletnim producentem, perkusistą Billem Wysaskem. W jej nagraniu i sesjach improwizacji udział brał John Patitucci.
Organizatorem Festiwalu jest Fundacja „Europejskie Forum Sztuki”, której prezesem i fundatorem jest Jerzy Gumny. Sponsorem tytularnym Enter Enea Festival jest Enea. Festiwal realizowany jest dzięki wsparciu Urzędu Miasta Poznań oraz Marszałka Województwa Wielkopolskiego.